l
BIJDRAGEN O/H GODSD., ZEDELIJK EN MAATSCH.
66
aan de noordzijde van de Sint
een „Berch van Calvariën” genoemd (Hof
boek 1512 blz. 363). In 1561 vinden we hem ook ver
meld (Hofboek 1561 blz. 444).
Processie’s en ommegangen.
De processie’s op den Heiligen Kruisdag en op den
Heiligen Sacramentsdag.
In een keur2) vond ik, hoe alle gilden in Den Haag
gewoon waren op Heiligen Kruisdag en Heiligen Sacra
mentsdag een groote processie te houden, „mit haer
toortsen en toortijssen”.
De gildebroeders verzamelden zich dan bij het huis van
den heer van Assendelft in het Westeinde om vandaar
den ommegang te beginnen, welke altijd eindigde in de
Groote Kerk. Alle gilden moesten medegaan, ieder „onder
x) Gem. Archief. R.A. 489, fol. 234vs.
2J Gemeente-archief O.a. 1359. fol. 42 en 43.
waarbij de toenmaals levende eigenaren van de huizen,
waarop de renten rustten, voor het gerecht, de juistheid
van de in het cartularium der broederschap voorkomende
renten erkennen. Gelukkigerwijze worden in de negentien
acten de data genoemd, waarop de oorspronkelijke rente
brief verleden is. Er zoo leeren we er uit, dat de oudste
rentebrief ten behoeve van de broederschap uit 1432 da
teert (fol 167). We mogen dus in elk geval aannemen,
dat de broederschap van Sinte Ontcommer in 1432 reeds
hier in Den Haag bestond. Ze bestond in 1542 ook nog;
eveneens in 1544. Want in dit jaar worden nog twee
renten ten bate van de broederschap gevestigd. x) Waar
schijnlijk zal de broederschap in stand zijn gebleven tot
het Protestantisme in Den Haag zegevierde.
Berg van Calvariën.
Reeds in 1512 wordt
Jacobskerk
