LEVEN IN DEN HAAG T/H EINDE DER 16de EEUW
81
Stove.
Zeeuwsche inventaris door J. P. van Visvliet no. 1014.
6
water ende te broode ende noch gebannen te zijn een
jaer up peyne wel strengelick gegeeselt te worden”.
Bayerd en
In het voorafgaande noemden wij de Bayerd of Bel-
lert van het Sint Nicolaasgasthuis, waar bedelaars en
arme menschen konden overnachten. Zoo n instelling
was ook de Stove, in de Hofboeken herhaaldelijk ge
noemd. In de inleiding op de Hofboeken is deze instel
ling nader besproken.
Het Sint Nicolaas gasthuis was een grafelijke instel
ling: zoo ook de Stove; op het Binnenhof waren er zelfs
twee, een kleine (Rentm. rek. 1361/62) en een groote
(Rentm. Rek. 1376/77). Naast de parochie en de Ma
gistraat had dus ook de graaf een groot aandeel in de
armenzorg van de 14e, 15e en 16e eeuw.
Het H. Kruisgilde.
Naast de armenzorg van de parochie, Magistraat en
graaf, was er de particuliere armenzorg; deze concen
treerde zich in het Heilig Kruisgilde.
Het Heilig Kruisgilde is een van de oudste godsdien
stige broederschappen. Het wordt reeds in 1395 ge
noemd, als de abt van Middelburg het gilde bevestigt in
den dienst der hem toebehoorende kappellarij in de
Groote Kerk i), maar ongetwijfeld is het gilde nog
ouder. Het doel van het gilde was den dienst van het
Heilig Kruis hoog te houden en te vermeerderen. Maar
daarnaast deed dit gilde ook dienst bij begrafenissen en
uitvaarten, terwijl het tevens liefdadige doeleinden na-
