I HET CENTRUM VAN HET DORP 104 de welwillende behulpzaamheid van van de Prentenverzameling van 1) Hierbij mijn dank voor Mej. L. J. van der Haer, verzorgster het Gemeente Archief. 16de eeuwsche dorp. Zij was dan ook, met eenige 17de eeuwsche prenten, mijn voornaamste bron i). De ligging der verschillende huizen of perceelen moest ik vaststellen, door onderzoek van de koopakten en over drachten van die huizen met hunne belendingen uit de jaren 154070, aanwezig in het Gemeente-archief en de gegevens in het Hofboek van 1561. Deze vergelijking leverde belangrijke resultaten op. Alle moderniseering en slooping ten spijt zijn tot heden twee merkwaardige monumenten gespaard gebleven, zij hebben de stormen der eeuwen getrotseerd en staan nu als reliquieën van vervlogen tijden onder bescherming van Gemeente- en Rijksoverheden, zoodat zij, naar wij hopen, voor het nageslacht zullen bewaard blijven. Het oudste en voornaamste dezer gebouwen is de Groote St. Jacobs of Parochiekerk. Voor het toenmalige dorp gold zeker, dat, naar de oude zegswijze, de kerk in ’t midden stond. Deze kerk, vóór 1574 nog voor den Katholieken eere- dienst bestemd, zag er inwendig geheel anders uit dan nu. Tot in 1566 stond zij in haar vollen luister met haar altaren en andere sieraden, haar gebrandschilderde ra men en prachtig koor, dat toen niet, gelijk nu, een bijna nuttelooze ruimte was. Daar stond het Hoogaltaar, het Sacramentshuis omgeven door de gestoelten der Kanun niken en de andere kerkmeubelen bij dit Godsgebouw passend. De 25e Augustus 1566 was noodlottig, daar de beeldstormers bijna al dat moois vernielden. Het inwendige werd in 1574 geheel „hervormd” en voor den Protestantschen eeredienst ingericht. Uitwen dig bleef de kerk in hoofdzaak haar schilderachtig

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Jaarboeken geschiedkundige vereniging Die Haghe | 1938 | | pagina 121