TEGENOVER DE LEPROZEN
114
zich uitstrekte tot op den hoek van het Spui. Ook keek
men, wanneer men de Coman Willemslaan een eind-
weegs was ingeloopen, in de verte tegen den achterkant
aan van de aan de Oostzijde van het Spui gelegen hui
zen. In het begin van de laan zelf stond nog een aantal
verspreide huisjes met erven er omheen, maar algauw
zag men louter grasland. Slordig en slecht was de mod
derige landweg onderhouden. Hij leidde naar geen enkel
vast doel, men deponeerde er vuil, tot krengen van bees
ten toe, die een ellendigen stank verspreidden, varkens
liepen er te wroeten en paarden trapten er de bermen af.
Aan de rechterzijde liep er een breede sloot of wetering
langs. Gelukkig voor de bezitters van het daarachter ge
legen grasland; deze toch waren bleekers en wat zou het
lot van de te bleeken gelegde hemdjes en kraagjes ge
weest zijn, zoo de varkens er vrijen toegang hadden
gehad!
richting volgden. (Zie o.m. de kaart van Floris Jacobsz. van 1617
(ontwerp Z.O. Buitensingel) en die van zijn zoon Pieter Florisz.
van der Salm van 1642 (ontwerp Verwerstraat)beide in het
Gem. Archief. De veronderstelling, dat deze laan zeer oud zou
zijn en met den toegang tot een Romeinsche nederzetting in ver
band zou staan (Pabon in Die Haghe van 1925/27) is met de
hier geopperde veronderstellingen uiteraard in strijd. De mogelijk
heid echter, dat zich in deze buurt (en dan misschien daar, waar
nu de vaart loopt?) een zeer oude weg heeft bevonden, heffen
zij, zooals vanzelf spreekt, niet op. De m.i. foutieve meening van
Morren (Straatnamen blz. 246 en 247) volgens welke de Coman
Willemslaan al in 1336 zou hebben bestaan dus vóór het ontstaan
van de Haagsche Vaart! berust op de omstandigheid, dat in een
cartularium van het Klooster van St. Maria in Galilea (R.A., Inv.
n°. 1, f°. 26) achtereenvolgens drie op eenzelfde perceel betrekking
hebbende acten van resp. 1336, 1346 en 1477 gecopieerd staan met
daarboven de vermelding: „Aen die Oostzijde van Coman Willems
laan’'. Deze vermelding stamt echter uit de XVIde eeuw; van de
drie acten zelf is die van 1477 de eenige, die de Coman Willems
laan noemt!