I
BIJDRAGEN TOT DE GESCHIEDENIS
30
i
I
is door een tijdgenoot. Het is opgezet als dagboek van den
bouw der nieuwe synagoge in 1726 en geeft als inleiding
daartoe de vroegere geschiedenis der gemeente Honendal.
Het is grootendeels in het Spaansch gesteld, met een stuk
Portugeesch ertusschen en doorspekt met vele Hebreeuw-
sche uitdrukkingen. Voor het overige moge ik naar de
vertaling ervan verwijzen.
Gelijk bekend, waren er tot hun vereeniging in 1743
twee Portugeesch-Israëlietische gemeenten in Den Haag,
resp. genaamd Beth Jacob (,,Huis van Jacob”) en Honen
dal („Steunsel der Armen”). De vereenigde gemeente
bleef den laatsten naam voeren; de eerste, niet ongebrui
kelijk voor een Joodsche gemeente, had tevens een locale
beteekenis, aangezien de synagoge dezer gemeente ge
schonken was door den bekenden Jacob Pereira. Deze
locale beteekenis ging natuurlijk verloren, toen in 1743
de synagoge gesloten werd en mede daarom zal men wel
van den naam afstand gedaan hebben. Want Beth Jacob
had de oudste rechten, al zijn die tot heden niet erkend.
Luïscius heeft het bij het rechte eind; hij geeft in zijn Alg.
Hist., Geogr. en Genealogisch Woordenboek in 1730
onder ,,’s-Gravenhage” op: De Portugeesche en Hoog-
duitsche Joden hebben hier hun sinagogen. De Portu
geesche hebben er twee; de eerste is in den jare 1692 ge-
bouwt, en De twede Portugeesche sinagoge, onlangs
na 't model der Amsterdamse gebouwt en in den jare
1726 gewijt
Daarentegen zegt Pimentel, ten onrechte aannemende
dat Honendal het oudste is, op blz. 11 in noot 3: „Uit
officieele bron blijkt echter, dat dit (nl. de bouw der eerste
synagoge) eerst in 1698 plaats had”. Met deze bron zal