LUGDUNUM BATAVORUM
156
U Ravennatis Anonymi cosmographia IV, 24. De nieuwste editie
is die van Schnetz, Itineraria Romana II (Leipzig, 1940).
van hier verschillende wegen naar den Rijn liepen, maar
welke was de op de Peutingerkaart aangegevene?
Een andere vraag is, of de op de kaart aangegeven
afstanden in milia passuum of Romeinsche mijlen 1 M.P.
1,48 km) dan wel in Gallische Leugen (1 Leuga
M.P. 2,22 km) zijn uitgedrukt. Dat de eenheden,
waarin de afstanden op de Peutingerkaart zijn weerge
geven, niet steeds M.P. zijn, is op de kaart zelve te lezen.
Bij Lugdunum (Lyon), de hoofdstad van Gallië, staat
vermeld, dat van daar af in Leugen wordt gerekend.
De afstand Noviomago-Lugduno bedraagt langs de
noordelijke route in totaal 74 eenheden. Omgerekend in
M.P. zou deze afstand 109,52 km bedragen. Zet men dien
afstand uit langs den kortst denkbaren weg, die van
Noviomagus in noordwestelijke richting naar den Rijn
voert, dan komt men tot Alphen aan den Rijn. Dit strookt
echter niet met de voorstelling, die de Peutingerkaart
van de plaats van Lugdunum geeft. Genoemde kaart
maakt allerminst aanspraak op topografische nauwkeu
righeid, maar zelfs de meest primitieve cartograaf zou
een op dat punt aan den Rijn gelegen oord niet op de
plaats van Lugdunum hebben geteekend. Gelijk wij reeds
uit de kaart van Ptolemaeus afleidden, kan Lugdunum
niet aan den Rijn hebben gelegen. Het wordt door den
anonymen geograaf van Ravenna, die in de 7de eeuw
n. Chr. een wereldbeschrijving samenstelde, ook niet ver
meld in zijn opgave van aan den Rijn gelegen plaatsen 1)
Dat Lugdunum te Alphen lag, mag dus uitgesloten
worden geacht. Derhalve kunnen de eenheden op dit
gedeelte van de Peutingerkaart geen M.P. zijn. Men heeft
dan ook in den laatsten tijd vrij algemeen aangenomen,
