I
GIJSBERT KAREL VAN HOGENDORP
141
Wel zelf-analyse, maar geen sentimentaliteit in den zin
van cultiveeren van eigen smart en geluk; de vage sen-
timenteele melancholie van een Rousseau met zijn sterke
natuurliefde is Gijsbert Karei geheel vreemd.
Van den meest sentimenteelen Hollandschen auteur
Feith, slecht imitator van de buitenlandsche voorbeel
den, kan Gijsbert Karei desnoods wel den stijl waardee-
ren, maar diens valsche gevoelens „les sentiments outrés
et même imités” zijn hem ondraaglijk. „J en suis au point
de lire ces ouvrages sans émotion, paree que heureuse-
ment la nature seul peut émouvoir mon coeur et je suis
de glace pour tout ce qui prétend faire encore plus
qu’elle. J'examine en lisant ces lettres (de Feith) com
ment des sentiments naturels s’exaltentII y a en
allemand un mot dérivé de sensibilité, qui exprime l’outré
et l’imitation de cette vertu. Sandoz m a dit qu’un Suis
se de ses amis avoit traduit ce mot par sensiblerie. II
fut un tems ou je pouvois avoir donné dans cette affec
tation, mais la1 société raisonnable de Biester m’a guéri.”2)
Toch is Gijsbert Karei te veel kind van zijn tijd om niet
beïnvloed te worden door den pathetischen stijl van de
auteurs, die hij las, maar de pathetiek komt meer in het
geweer bij zijn „passion de la gloire” dan bij de beschrij
ving van zijn liefdeservaringen.
Als een sterke belemmering voelt hij zijn weinige be-
heersching van de taal. In Holland terug moet hij het
Nederlandsch weer opnieuw aanleeren. Het Fransch,
waarvan hij zich gewoonlijk bedient is het,.salon” Fransch
met Hollandsche syntaxis van de regentenkringen. 3„Je
1) Guillaume Anne Sandoz, kapitein met den rang van luitenant-
kolonel bij de Zwitsersche gardes, vriend van Gijsbert Karei.
2) Arch. Hog. 12. G. K. aan Mevr. v. H. 29/6 1785.
3) Bij de geciteerde passages zoowel van Gijsbert Karei als van
zijn moeder is de orthografie onveranderd gelaten.
