I GIJSBERT KAREL VAN HOGENDORP 141 Wel zelf-analyse, maar geen sentimentaliteit in den zin van cultiveeren van eigen smart en geluk; de vage sen- timenteele melancholie van een Rousseau met zijn sterke natuurliefde is Gijsbert Karei geheel vreemd. Van den meest sentimenteelen Hollandschen auteur Feith, slecht imitator van de buitenlandsche voorbeel den, kan Gijsbert Karei desnoods wel den stijl waardee- ren, maar diens valsche gevoelens „les sentiments outrés et même imités” zijn hem ondraaglijk. „J en suis au point de lire ces ouvrages sans émotion, paree que heureuse- ment la nature seul peut émouvoir mon coeur et je suis de glace pour tout ce qui prétend faire encore plus qu’elle. J'examine en lisant ces lettres (de Feith) com ment des sentiments naturels s’exaltentII y a en allemand un mot dérivé de sensibilité, qui exprime l’outré et l’imitation de cette vertu. Sandoz m a dit qu’un Suis se de ses amis avoit traduit ce mot par sensiblerie. II fut un tems ou je pouvois avoir donné dans cette affec tation, mais la1 société raisonnable de Biester m’a guéri.”2) Toch is Gijsbert Karei te veel kind van zijn tijd om niet beïnvloed te worden door den pathetischen stijl van de auteurs, die hij las, maar de pathetiek komt meer in het geweer bij zijn „passion de la gloire” dan bij de beschrij ving van zijn liefdeservaringen. Als een sterke belemmering voelt hij zijn weinige be- heersching van de taal. In Holland terug moet hij het Nederlandsch weer opnieuw aanleeren. Het Fransch, waarvan hij zich gewoonlijk bedient is het,.salon” Fransch met Hollandsche syntaxis van de regentenkringen. 3„Je 1) Guillaume Anne Sandoz, kapitein met den rang van luitenant- kolonel bij de Zwitsersche gardes, vriend van Gijsbert Karei. 2) Arch. Hog. 12. G. K. aan Mevr. v. H. 29/6 1785. 3) Bij de geciteerde passages zoowel van Gijsbert Karei als van zijn moeder is de orthografie onveranderd gelaten.

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Jaarboeken geschiedkundige vereniging Die Haghe | 1943 | | pagina 157