TUSSCHEN WASSENAAR EN DEN HAAG
51
de
en
Wasse-
voor beide
Hieruit volgt, dat het oude Raamwegje en het H.W.
laantje eigenlijk de grens vormden tusschen Haagam-
bacht en Zuidwijk, terwijl het beperkte ambacht Wasse
naar niets uitstaande had met het Raamwegje als grens.
Na de vereeniging van Zuidwijk en Wassenaar tot de
gemeente Wassenaar ging de grens van Zuidwijk in die
van de nieuwe gemeente over. Tenzij het strikt nood
zakelijk zou zijn het onderscheid tusschen Zuidwijk
Wassenaar in het oog te houden, zal de naam
naar ook verder, zooals tot nu toe gedaan is,
ambachten gezamenlijk gebruikt blijven.
Toch kan ik hiermee nog niet afstappen van het ver
schijnsel van het samenvallen of van het langs elkaar
loopen van grens en weg. Dit samengaan lijkt mij wel te
begrijpen als gevolg van wijziging in bepaalde toestan
den ter plaatse. In ouden tijd, toen het gebied noord van
de latere Javastraat en den huidigen Wassenaarschen
Weg nog in zijn oorspronkelijken staat voorhanden was
en de grondeigendommen daar nog onafgeheind en on
geraamd lagen, mag men zich den overgang over die
gronden in feite vrij en onbelemmerd voorstellen. Naar
gelang het land ontgonnen werd of de eigenaars, ook
onafhankelijk van ontginning, hun terreinen gingen af
sluiten, vervielen de vrije overpaden. De eigenaars zagen
zich dan genoopt bepaalde toegangswegen naar het
achterland buiten de omrasteringen aan te leggen of al
thans den grond daarvoor aan de gemeenschap over te
laten. Het recht van overpad, een instituut, dat in den
ouden tijd met zijn weinige gebaande wegen, voor de
buren van een ambacht van groot belang was, kon in het
algemeen niet eenzijdig ongedaan gemaakt worden. Nu
moest men om van het binnenduin benoorden den lijweg
(Javastraat) naar de zeeduinen of naar den achterweg
langs den duinzoom te komen, door de vlakten van
