Dr. W. MOLL
s GRAVENHAGE IN 1814
DOOR
De geschiedenis der gelukkige omwenteling van zaken
in November 1813 is herhaaldelijk geschreven; voor
Den Haag vindt men haar uitvoerig verteld door Dr. H.
E. van Gelder in het Gedenkboek der Herstelling van
Nêerlands onafhankelijkheid in 1813, bij de herdenking
van het eeuwgetijde verschenen. Maar hiernaast han
delen tallooze andere geschriften over de gebeurtenissen
van die belangrijke Novemberdagen.
Het is bekend, dat de Franschen het land achterlieten
in heel wat minder gunstigen staat dan waarin het ver
keerde, toen zij er bijna negentien jaren tevoren niet
zonder vreugde waren binnengehaald. In het bijzonder
voor Den Haag was de toestand ongunstig geworden.
Door het vertrek van Hof en regeering was het ver
vallen tot den rang van een stille provinciestad. Tal
van, vooral grootere, gebouwen en huizen waren daar
door leeg komen staan; de grootste waren voor de
kazerneering van Fransche troepen of voor het her
bergen van Fransche bureaux en autoriteiten in gebruik
genomen. Van de kleinere waren vele onbewoond
gebleven, daarna bouwvallig geworden en tenslotte
afgebroken en vele ledige erven ontsierden de binnen
stad. Er bestaan opgaven, waaruit blijkt, dat niet min
der dan 644 huizen waren gesloopt, zeker een aanzienlijk
