RUZIE IN DE VEENPOLDER 42 Immigranten die zich hier een plaats wilden veroveren, die voorgaven meer te zijn dan men in Holland wel wilde aannemen, behoorden tot het vaste beeld der Hol landse samenleving van de zeventiende eeuw. De Am sterdamse blijspeldichters hebben hun publiek tot in den treure ermede vermaakt. Maar laat men ook eens letten op de hypercritische gezindheid, op het minderwaardig heidscomplex, die door zulke bejegeningen en ondervin dingen bij de immigranten zelve moeten zijn aangewak- kerd. Een man van grote gaven zoals }an Uytenhage de Mist kon hierdoor wel tot de subversieve beschou wingen komen zoals ze in de op zijn naam gestelde werken zijn te vinden. Om nu niet van de hogere politieke beschouwingen te spreken ten opzichte van de oude lagere bestuurs instellingen verdedigt onze Jan het republikeins-natuur- rechtelijke standpunt tot in het uiterste. De natuurlijke vrijheid, de automatische autonomie van onderop, dit zijn de richtsnoeren door hem gevolgd. De graven, in oorsprong ambtenaren-op-instructie, hebben zich door usurpatie erfelijk gezag verworven en hebben de natuur lijke vrijheid stelselmatig onderdrukt, vooral ook door de oprichting van allerlei regionale rechts- en bestuursin stellingen zoals de baljuwschappen, de colleges van hout vester en meesterknapen, en ook de hoogheemraadschap pen. Zulks dan wel speciaal met bevoorrechting van vreemdelingen en met achterstelling der echte Hollan ders, zegt onze auteur met een in zijn mond ietwat verdachte nadruk. Vooral ook de hoogheemraadschappen krijgen, op blz. 90-92, een ferme veeg uit de pan. De dijkgraven, hoogheemraden en hunne ambtenaren behoren niet of nauwelijks tot de belanghebbenden; de hereditaire be stuurssamenstelling kweekt misbruiken, lokt uit tot be-

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Jaarboeken geschiedkundige vereniging Die Haghe | 1948 | | pagina 56