DE GAVE GODS IN DE MALLE MOLEN
65
infecteerde huijsinge Heynderijckie Tielemans somme
6-9-0. Bekenne ten dancke betaelt te sijn uijt handen
van de Heere weesmeester van ’Grave Hage den
20 Septemb. 1664.
Joris van Adrichem.”
Deze verteringen staan overigens geheel los van het
door de dokter en de chirurgijn verdiende loon, dat hun
toekwam niet voor behandeling van zieken, maar voor
verstrekte adviezen in de maand Februari 1664 in ver
band met het ontsmetten van de woning.
De rekeningen van apothekers en de voorschotten door
Frederik Jaenen gedaan voor bereiding en levering van
geneesmiddelen trekken soms ook onze aandacht. Dat
Frederik Jaenen sterk werkte met zweetdranken, hebben
we reeds uit zijn eigen relaas vernomen. Jan van Leeu
wen, de stiefvader van Anthonij van Dijck, heeft ook het
een en ander voor de zieken geleverd, o.a. pestwater, dat
door Graaf Hendrik en haar kinderen in huis gedronken
is, verder een pot slangevet en een pot slangesmout.
Hoe zulk pestwater was samengebrouwen en op welke
manier dat slangevet of -smout toegepast werd, weet
ik niet.
Ook de beroemde Venetiaansche theriakel of zoals
Frederik Jaenen schrijft Veneetsche dryakel heeft men
aangewend. Het was een zeer samengesteld geneesmid
del, dat o.a. tegen de beet van vergiftige dieren gebruikt
werd en dat uit niet minder dan een 70-tal ingrediënten
vervaardigd werd, waaronder ook opium begrepen was.
In vergelijking met de polyvalente serums van tegen
woordig zou men de theriakel als het polyvalente ge
neesmiddel van toenmaals kunnen betitelen. Het moge
dan baat gegeven hebben tegen de beet van vergiftige
slangen of de steek van schorpioenen, de prik van een
5
