NATIONALE MONUMENT OP PLEIN 1813
9
commissie, dat, geborgen in een monumentale kast, in
het Gemeente-Archief wordt bewaard. De verzegelde
naambriefjes berustten er nog bij en door deze te openen
zijn de namen der vervaardigers vastgesteld kunnen
worden.
Teruggenomen zijn o.a. ontwerpen van J. Gosschalk,
J. van Maurik, N. Redeker Bisdom en A. F. Zurcher,
allen te Amsterdam, H. Leeuw en P. J. H. Cuypers
(zelfs 2) te Roermond, J. J. Destree te Den Haag en A.
van den Boogaard te Nijmegen. Wij weten dus niet, hoe
deze er uit hebben gezien. Maar van de twee bekroonde
en van acht andere weten wij dat wel.
De laatste geven een denkbeeld van de staat, helaas
moet men wel zeggen van de povere staat van beeld
houw- en bouwkunst in Nederland in de zestiger jaren
van de vorige eeuw, al moet men in aanmerking nemen,
dat misschien juist de beste zijn teruggenomen.
De jury, die bestond uit de heren C. Outshoorn, de
bouwmeester van het Paleis van Volksvlijt en de oude
vleugel van de Witte Sociëteit, de schilder Jozef Israëls,
de heren J. A. van der Ven en H. Camp met de dichter
en historieschrijver W. J. Hofdijk als secretaris, bracht
eerst op 7 Mei 1864 haar rapport uit, waarin zij zegt dat
haar taak zwaar w.as onder meer door „het zwevende,
het onbestemde, het verlegene, en het hieruit ontstane
verwarde, of om het bij den rechten naam te noe
men -het karakterlooze, dat in het algemeen de archi-
tektonische vormen van onzen tijd, zoo droevig onder
scheidt”. Toch heeft zij gevonden „een explotatie van
kunstkracht, zooals zij zich die in ons kleine Vaderland
niet had durven voorstellen”.
Ons interesseert thans voornamelijk het oordeel der
jury over de tien ontwerpen, waarvan ons bekend is hoe
ze eruit zagen.