WONINGBOUWVERENIGING
61
„tot huis, overal hare slagtoffers opeischende. En de
„gevolgen? juist in 's-Gravenhage is de sterfte in de
„laatste dertig jaren toegenomen, terwijl zij elders af-
„nam; de gezondheidstoestand, die volgens de ligging en
„het klimaat der stad moest verbeteren, is verergerd.
„Doch de ondergeteekenden verlangen niet uitsluitend
„de gezondheid der arbeiders te bevorderen. Een goe-
„de doelmatig ingerigte woning is een krachtige en blij-
„vende aansporing tot zedelijkheid. Immers, hoe zal de
„huismoeder reinheid kunnen bewaren, als vocht en be
dorven uitdampingen haar huis en kleederen zwart
„verwen? Hoe zal de huisvader genoegen vinden in zijne
„woning en familiekring, waar benaauwdheid hem na
„den arbeid wacht? Welk aanloksel is er voor hem, om
„door vlijt bij te dragen tot opsiering van een huis, dat
„toch de sporen van ellende en armoede draagt? De
„uithuizigheid des mans zal de eerste aanleiding wezen
„tot zijne zedeloosheid, de kroeg zal zijne woning wor-
„den, en zijne ledige plaats aan den huiselijken haard zal
„door armoede worden ingenomen. En terwijl slordig-
„heid op lijf en kleederen, vrouw en kinderen al lager
„doet zinken in eigen schatting, wordt met het eergevoel
„ook spoedig de zucht tot deugd en braafheid verstompt”.
Men kan zich voorstellen, met welk een spanning het
resultaat van de circulaire door de vijf jeugdige initia
tiefnemers werd tegemoetgezien! Maar de heren werden
niet teleurgesteld. In een tijdsbestek van veertien dagen
kwamen reeds 58 aanmeldingen binnen voor een totaal
van 105 aandelen, zodat de negotiatie in beginsel als
geslaagd mocht worden beschouwd en de Vereeniging
doorgang kon vinden. En toen op 1 maart 1854 de in
schrijving sloot en de overeenkomst tot oprichting haar
beslag kreeg, telde de lijst van leden-oprichters de namen
van 78 „ervaren en invloedrijke personen”, die een be-
