92
evenwel bij deze algemeen e opmerking ten aanzien dier in-
rigtingen bepalen.
Maar tot deze twee hulpmiddelen beperkte zich de zucht
om weldadig te zijn en mede te werken tot leniging of
voorkoming van armoede niet; men zag haar onder alle vor
men werkzaam, en uit vele inrigtingen vloeijen instellingen
voort, die daartoe betrekking hebben. Zoo houdt de’s Graven-
haagsche Afdeeling der Maatschappij tot Nut van 't Alge-
meen eene Spaarbankdie door den aard harer bemoeienissen
eenen gunstigen invloed uitoefent, terwijl zoowel haar bloei
als hare soliditeit daaruit blijkt, dat zij bij het bezit van
eene waarde in kas van f 131,800.12aan de inleggers
slechts verschuldigd is f 117,028.55 jzoo werden door eene
Commissievan wege diezelfde Afdeelingwinkelkaartjes
op welke minvermogenden brandstoffen en eetwaren kunnen
verkrijgen, verkocht tot een bedrag van f 2668.60zoo
opende de Badinrigting tevens eene gelegenheid voor de
mindere klassen tot het wasschen van goederen tegen eenen
geringen prijs, waarvan een druk gebruik werd gemaakt
(zie pag. 52); zoo gaf de hulpbank in 1857 aan 281
personen aan voorschotten een kapitaal uit van f 23,705,
om te strekken tot opbeuring van de kleine winkelnering,
en vond de geringe burgerstand ook in het leenfonds en in
andere instellingen krachtigen steunterwijl ziekenbussen en
ziekenfondsen, fondsen voor kraamvrouwen en wat niet al
hulp verleenden in de verschillende moeijelijke omstandig
heden van den minvermogenden medeburger.
Wij moeten dit Hoofdstuk, ingevolge het voorschrift des
Verslags, eindigen met eene opgave der middelen, die naar
ons oordeel verder tot verbetering van den staat van het
Armwezen zouden kunnen worden in het werk gesteld, en
zijn welligt met deze vordering het meest bezwaard, niet
omdat er geene middelen daarvoor aan te wijzen zijn, maar
omdat de toepassing van die middelen aan zoo vele moeijelijk-
i