van stoomwerktuigen zijn voorzien; het aantal arbeiders, op 31
December 1875 aldaar werkzaam, en het arbeidsloon per week.
Voor de onvolledigheid dier tabel en van de hierna volgende
bijzonderheden omtrent de fabrieks- en ambachtsnijverheid be
staan dezelfde oorzaken, die in ons vorig verslag werden opge
geven; en zeer tot ons leedwezen thans in niet mindere mate
dan vroeger.
Zij die in gebreke bleven, ons hunne opgaven te doen toe
komen, motiveerden hunne onthouding somtijds met redenen,
die naar ons oordeel ongegrond zijn. Voor zooveel althans daar
bij als reden werd opgegevendat hunne bezwaren door de
Kamer in haar verslag niet werden vermeldmoet zij dit verwijt
ernstig terugwijzen, omdat zij met de meeste naauwgezetheid
de tot haar gekomen bezwaren opneemt.
Het getal der stoomtuigen is, bij vergelijking met 1874, uit
gebreid met een van 24 paardenkracht in het établissement van
de firma L. J. Enthoven Comp., en met één van 1| paar
denkracht in de banketbakkerij van J. P. Rademakee.
a. Fabrieksnijverheid.
De belangrijke inrigting van de heeren L. J. Enthoven
Comp. bestaande in koper- en loodpletterijmetaal- en ijzer
gieterij, lood- en zinksmelterijkoperraffinadmjvuursteenen- en
werktuig fabriekgevoelde maar al te sterk de nadeelige gevolgen
van den benarden toestand, waarin de metaalindustrie o. a. in
builschland en België verkeert. „De buitenlandsche fabrieken,”
zeggen onze berigtgeversB meestal maatschappijen op aandeelen
moesten den Nederlandschen fabriekantendie steeds zorgvuldig
van hunne markten zijn uitgesloten, tot eiken prijs de belang
rijke werkenin de laatste jaren door den Staat aanbesteed
uit de handen nemenalleen om hunne werklieden en beambten
aan den gang te houden. Het geld, door de belastingen in
Nederland bijeengebragt, dient nu om den vreemden werkman
te spijzen, ten nadeele van Neêrlands zonen, die naauwehjks
het noodige tot onderhoud hunner gezinnen kunnen verdienen,
niet zelden nog de liefdadigheid moeten inroepen.”
De ijzergieterij en fabriek van stoom- en andere werktuigen der
