21.
n
n
n
bijna korten tijd nam hij ontwikkeling van zwavelwaterstof waar. Ook
de ammonia, die zich nit rottende zelfstandigheden ontwikkelt, bevordert
de ontwikkeling van zwavelwaterstof.
Keeds Cleveringa had in zijne, in 1815 te Groningen verdedigde
Dissertatie (aangehaald door Melder p. 99), op pag. 20 medegedeeld,
dat een stuk vleesch met zeewater overgotenspoediger tot ontbinding
overgaat dan een zelfde stuk met zoetwater overgoten.
Zoo zegt J. J. van den Bosch in zijne Natuur en geneeskundige
verhandeling der ziekten in Nederland op pag. 343Eivier- en zee-
water, ondereengemengd gaat, onder gunstige omstandigheden spoediger
in rotting over dan een van beiden afzonderlijk.
In het laboratorium van het stedelijk gymnasium alhier hebben wij,
met welwillende medewerking van Dr. A. H. Pareau proeven genomen
door het plaatsen van bakken met zeewater, met grachtwater, en met
grachtwater voor de helft met zeewater vermengdalle drie soorten open
aan de lucht blootgesteld.
Na twee tot vier dagen was boven het zeewater geenboven het
grachtwater weinig, maar boven het gemengde water een doordringende,
walgelijke stank waar te nemen, waarin zwavelwaterstof de overhand had.
Langzamerhand verminderde deze stank, zoodat hij na tien dagen, zelfs
bij langdurig roeren, niet meer was te bespeuren.
Hier zij echter opgemerkt, dat alleen van geheel stilstaand water
sprake is.
In het Handboek der openbare gezondheidsregeling uitgegeven door
Dr. Ali Cohen Dl. IIpag. 385 (Groningen 1872) zegt Dr. J. A. van
Ketwich Verschuur: „Wanneer het grachtwater zich vermengt met
zoutwater, en er „dus brakwater ontstaat, zooals in Friesland, Groningen
en over het geheel in alle nabij de zee gelegen plaatsen het geval is
bederft het water nog meer. Zoo verbreidt het grachtwater te Harlingen
naar medegedeeld wordt, alleen dan stankwanneer het met zoutwater
gemengd is.
Behalve de reeds boven medegedeelde ontbinding der organische stoffen
moet nog als een hoofdoorzaak van het verwekken van stank worden aan
gemerkt datdoor de vermenging van zoet en zoutwaterde in beide
wateren zich bevindende dieren sterven en in ontbinding overgaan. In
het 97ste deel der Comptes rendus de l’Académie des sciences vindt
men pag. 54 en 134 aangegeven, dat men een kikvorsch kan dooden door
een zijner pooten in zeewater gedompeld te houdenhetgeen aan de wer
king van het chloornatrium wordt toegeschreven.
A. Proust zegt in zijn Traité d’Hygiéne 2e ed. Paris 1881 op pag. 772
Le mélange des eaux douces et de l’eau de meren amenant a la fois la
