41
Behalve de 1512 aandeelhouders in het waarborgfonds,
die elk persoonlijk toegang hadden met één e dame, werden
nog genomen 150 donateurskaarten en 738 bijkaaiten
voor huisgenooten van aandeelhouders. In het geheel
werd de expositie bovendien bezocht door 110114 betalende
personen. Het bezoek was dus, let men op het ongunstige
zomerweder, dat dien naam bijna niet verdiende en op
het dientengevolge geringer vreemdelingenbezoek dan
waarop men in normale zomers in den Haag mag reke
nen, geenszins onbevredigend. De vraag of de tentoonstel
ling aan de verwachting heeft voldaan, is thans nog niet
geheel te beantwoorden Noch het rapport der jury, noch
de financiëele resultaten zijn op dit oogenblik voldoende
bekend, maar de vraag of zij nut gesticht heeft kan beslist
bevestigend beantwoord worden. De Nederlandsche kunst
nijverheid heeft na een tienjarige rust, de gelegenheid
gehad weer eens te toonen, wat zij vermag, wat zij is,
wat haar nog ontbreekt. Er is door bevoegde mannen,
door de vrije keus der inzenders zelven, daartoe aangewezen,
een oordeel geveld over het goede en over het minder prij-
zenswaardige in onze nationale kunstindustrie. Al mogen
sommigen zich door di» uitspraak gekrenkt achten, voor
de groote meerderheid zal die uitspraak eene vingerwijzing
voor de toekomst zijn.
Maar er is meer door bereikt. Het publiek heeft gele
genheid gehad met eigen oogen te aanschouwen, wat de
nationale arbeid vóórtbrengen kanhet heeft kunnen
vergelijken het beste van onze dagen met het heerlijkste uit
vroeger eeuwen. Het heeft bovenal kunnen ontwaren, dat men
voor aanschaffingen van weelde, waarlijk niet in het buiten
land behoeft terecht te komen om iets schoons te verkrijgen.
In de geschiedenis onzer vaderlandsche kunstnijverheid
zal de tentoonstelling van 1888 een waardige plaats in
nemen onder de teekenen van hernieuwd leven op het
gebied der Nederlandsche Kunstindustrie en ook kunnen
gelden als een bron van leering, als een opwekking tot
verbetering van wat nog onvolmaakt is, als een teeken
van den ernstigen wil onzer kunstindustrie om voort te
arbeiden in eene richting, die overeenkomstig ons schoon
verleden, Nederland eene eereplaats zal doen hernemen
onder de natiën, die ook op dit terrein aan de spits staan
van de moderne beschaving.
