17
II
Het is van algemeene bekendheid, dat er ten opzichte van
den aard van den bodem een groot verschil bestaat tusschen
de terreinen te ’s Gravenhage aan de zee- en aan de landzijde
gelegenterwijl beide, tot uitbreiding der stad, tot bebouwing
worden gebezigd.
Dit verschil betreft hoofdzakelijk hoogte der terreinen
en de verhouding, waarin zand en veen in den bodem worden
aangetroffen. Terwijl op de veelal hooger gelegen duingronden
de bovenste grondlaag hoofdzakelijk uit zand bestaat, is in de
grootendeels lager gelegen polderstreek de zandplaat op de
meeste punten met eene veenlaag van verschillende afmeting
bedekt, waardoor afgezien van de zeer uiteenloopende technische
eischen, die zoodanige gronden aan den bouwer stellen, ook
uit een sanitair oogpunt verschillende maatregelen tot voorbe
reiding van den bodem worden gemotiveerd.
Zand en veen onderscheiden zich door het grooter doorlatend
vermogen van het eerste het grooter gehalte aan organische
stoffen, en de eigenschap, om veel vocht in zijne poriën besloten
te houden, van het tweede. Organische stof kan overgaan in
rotting, een proces dat op verschillende wijzen de gezondheid
der omgeving kan schaden. Vele organische stoffen, uit de
menschelijke huishouding afkomstig, kunnen de dragers zijn
van ziektekiemen die, wanneer zij in de bovenste grondlagen
aanwezig zijn, door luchtstroomen, die daaruit opstijgen of zich
langs de oppervlakte bewegen, kunnen worden medegesleept
om daarna weder de menschelijke woning of zijn lichaam
binnen te dringen. Het is dus van het grootste gewicht dat
de hier bedoelde stoffen, die in de nabijheid der woningen
nimmer ontbreken, zoo spoedig mogelijk worden onschadelijk
gemaakt of verwijderd. Voor die onschadelijkmaking zorgt in
hoofdzaak de zuurstof van onzen dampkring die, als de bodem
droog en grofkorrelig is, daarin tot zekere diepte doordringt.
'Waar de poriën van den bodem met vocht gevuld zijn en de
luchttoetreding dientengevolge belemmerd is, ontstaat op de
grens tusschen de drooge en vochtige lagen zeer gemakkeljjk
rotting, die ook wel langzamerhand de organische stoffen van
aard doet veranderen, en zelfs sommige ziektekiemen kan
vernietigen, doch daarbij tevens tot vorming van aanzienlijke
hoeveelheden koolzuur en andere meer positief schadelijke
stoffen aanleiding geeft. Een zeer poreuse, gemakkelijk door
latende bodem-oppervlakte wordt door daarop vallende regens
gemakkelijk van daarop en daarin aanwezige onzuiverheden
