18
HOOFDSTUK XIII.
Hoedanigheid van hel gas.
Op geregelde tijden werd aan de fabriek het zwavel-, am
monia- en koolzuurgehalte van het gas, genomen uit de lei
dingen die naar de stad gaanbepaald.
Voor zwavel is met der. toestel van Drelisehmidt als gemid
delde van 15 waarnemingen 0,359 gram per M3 gevonden,
voor ammonia als gemiddelde van 13 waarnemingen 0,009 gram
per M3.
Het onderzoek naar de lichtsterkte geschiedde alle twee uur,
zoowel des daags als des nachts, op de inlaten der fabrieks-
gasmeters met een Lowe photometer.
Verder zijn de toestellen, welke ter bepaling van de licht-
kracht en het soortelijk gewicht van het gas dienen aange
sloten op de leidingen, die naar de stad voeren.
lederen avond wordt van een half uur voor het invallen der
duisternis tot middernacht met tusschenpoozen van hoogstens
een half uur, de lichtkracht van het gas waargenomen op den
Bunsen Letheby photometer met den Methvenbrander als standaard.
Naar deze waarnemingen, waarbij als grens, beneden welke
de lichtkracht niet mag dalen, 15,5 Engelsche normaalkaarsen
is aangenomenwordt de hoeveelheid carburine of benzol be
paald die aan het gas zal worden toegevoegdm. a. w. hier
naar wordt geregeld, of en hoever de injecteur van het car-
buratie toestel van Maxim-Clark zal worden geopend.
Tijdens het grootste verbruik wordt iederen avond de licht
sterkte bepaald op den Bunsen Letheby photometer met de
Engelsche Spermacetikaars als standaard; hierbij worden de
voorschriften der gas Referees te Londen gevolgd.
Het soortelijk gewicht van het gas wordt dagelijks met de
gasbalans van Friedrich Lux bepaald.
De gemiddelden van de uitkomsten der omschreven waar
nemingen zijn van maand tot maand uitgerekend en medege
deeld in Bijlage No. I, welke ook de resultaten der waar
nemingen, die door Dr. Koppeschaar ter controleering verricht
werden, bevat. In deze bijlage zijn tevens het door Dr. K.
gevonden soortelijk gewicht, bepaald door rechtstreeksche weging,
en het zwavelwaterstof-ammonia- en koolzuurgehalte van het
gas vermeld. Dr. K. deed zijne waarnemingen in zijne woning
aan de Atjehstraat ongeveer 3700 M. van de fabriek ver
wijderd.