19
1
ii
Hoofd of een ervaren collega zich laat voorlichten, dan kan
zoo iemand vrij rustig den tijd van het klasse-examen tegemoet
zien. Is dit nu zoo verschrikkelijk? ’t Is waar er wordt druk
geschermd met de spanning en angst waarin de candidaten met
het oog op het examen zouden verkeerenmaar hierin wordt
eensdeels schromelijk overdrevenanderdeels moeten die angst
en spanning meer op rekening worden gesteld van het verdacht
maken van, en het opzetten legen die examens, dan van de
examens zelve. Bovendien vergete men niet dat deze examens
niet meer vergelijkend zijnwie aan de billijke eischen voldoet
wordt tot verhooging voorgedragen.
Hoe voortreffelijk we ook zijn, hoe veel of weinig in jaren gevor
derd allen hebben we behoefte aan een prikkel als gevolg van
onze menschelijke natuur, en er is niet één reden voor jeugdige
onderwijzers van weinig ondervinding hierop eene uitzondering
te maken: maar men spek niet met woorden, en men stelle
het niet aldus voor alsof het aanwenden van een gezonden
prikkel synoniem zou zijn met overprikkeldoverspannen en
uitgeput te worden. Er is nog iets. Gesteld de Bond van Neder-
landsche Onderwijzers ziet zijn liefsten wensch vervulden de
school wordt op republikeinsche leest geschoeid: daar zoowel
het Hoofd als de onderwijzers ieder hunne klasse hebben is ook
de, zegge, 2O-jarige onderwijzer zonder toezicht; of hij eene
goede methode heeft en aan eigen ontwikkeling voortwerkt
vooral in het belang zijner leerlingenwie zal het zeggen en
meer nog, wie zal het beoordeelenWaarschijnlijk is hij over
zich zelf zeer tevredenmisschien maakt hij het zoo kwaad
nietmaar het zou ook kunnen zijn dat het er in die klasse
zóó treurig toeging dat niemand de leerlingen aan zulk een
proefneming zon wenschen te onderwerpen. Men zal zeggen
dien toestand hebben we nog niettoegestemdmaar in die
richting zou men gestuurd wenschen te zien.
Examens afleggen doet men nu eenmaal niet voor zijn ge
noegen en aan die weinigen die tengevolge van hun zwak gestel
er onder gebukt mochten gaan, zouden we den raad geven naar
eene andere betrekking uit te zienmaar een Gemeentebestuur
behoort toe te zien dat het onderwijs in goede handen is, iets
waarop onze kinderen recht hebben. Het bezit van de onder-
wijzers-akte alleen is hiertoe niet voldoende; de bescheidene
hoeveelheid kennis hiertoe vereischt verdampt en vervliegt als
zij niet onderhouden en aangekweekt wordthet bewijs van
practische geschiktheid blijkt er niet uit.
Wanneer men bedenkt dat aan het afnemen der klasse-examens
voor niemand eenig geldelijk voordeel verbonden is, dat zij daar
entegen, voor den een meer den ander minder, velerlei en vervelende
beslommeringen opleveren, bovendien dat hoofden van scholen,
tevens examinatoren en voorstanders van het behoud der klasse-
