20
9
stellen, bevorderd werd, voor zoover de middelen dier ver-
eenigingen zulks toelieten.
Tot de lichamelyke verzorging van de leerlingen werkten
hoofden en klasseonderwijzers, zooveel in hun vermogen
was, mede. Meerdere reinheid trachtte men te verkrijgen
door de ongewasschen ter schole verschijnende kinderen
aldaar hoofd en handen te doen wasschen, of wel ze ter
reiniging naar huis terug te zenden. Niet altijd slaagde
men er echter langs dezen weg in de zorg voor reinheid
bij de ouders te ontwikkelen. De geneesheer Dr. Beukema
bracht wederom geregeld bezoeken aan de scholen der tweede
en eerste klasse. Het dienaangaande door hem uitgebracht
verslag is als bijlage L hierachter opgenomen. Wijl van
hem alleen niet een voldoend toezicht op hygiënische be
langen der kinderen kan worden verlangd, is op het aan
stellen van eenige schoolartsen door onze Commissie aange
drongen, zooals hieronder nader wordt vermeld.
Om eene goede houding van het lichaam te bevorderen,
werd ook dit jaar getracht elk kind zooveel mogelijk in
eene voor hem of haar passende bank te plaatsen. intus
schen moet ook hier geroeid worden met de riemen, die
men heeft De verscheidenheid van banken is niet groot en
de lichaamsgrootte der leerlingen loopt nogal uiteen, vooral
nu men, onder de werking van de Leerplichtwet, in de
lagere klassen meer dan eens reeds opgeschoten jongens en
meisjes kan aantreffen. Alleen zoo men de beschikking had
over verstelbare banken, welke intusschen zeer kostbaar
zijn, zou aan ieder eene voor zijne grootte berekende
zitplaats kunnen worden toegewezen. Op gezette tijden
worden ook aan de meeste scholen de kinderen in de klasse
omgezet om ieder op zijne beurt dichter bij of verder van
het vensterlicht te doen zitten. Intusschen is ook bij het
toepassen van dezen, voor de oogen nuttigen maatregel, met
verschillende omstandigheden rekening te houden. De bij
ziende kinderen kunnen niet te ver van het schoolbord ver
wijderd zijn en de lastige kinderen moeten bij voorkeur in
de onmiddellijke nabijheid van den onderwijzer geplaatst zijn.
Gevallen van spraakgebrekkigheid in verschillende vormen
kwamen op schier alle scholen voor. Zoo dikwijls op een
van de cursussen, voor zulke kinderen ingericht aan de
van Ravesteynstraat onder leiding van den onderwijzer van
Lier en aan het Zieken onder leiding van mej. van Dantzig,
plaats was, werden zij daarheen gezonden In de meeste
gevallen werden van de behandeling aldaar zeer gunstige
resultaten verkregen. Het ware te wenschen, dat ook voor
de spraakgebrekkige kinderen op de Scheveningsche scholen
een afzonderlijke cursus werd ingericht, wyl de afstand te
VERSLAG LAGER ONDERWIJS.