39
24
Toen in de tweede helft van November verschillende
typhusgevallen werden aangegeven is dit onderzoek inge
steld. Daarbij bleek reeds spoedig: dat in drie gevallen (ge
zinnen) door de lijders melk was gebruikt van twee melk-
verkoopers, die van een zelfden veehouder te Loosduinen
melk betrokken, in drie andere gevallen melk van één
melkverkooper, die van een anderen veehouder te Loosduinen
zijn melk betrok, en eindelijk dat door verschillende lijders
ongekookte melk was gebruikt door een melkhandelaar te
Rijswijk geleverd.
Vooral bij dezen laatsten - en eventueel bij zijn leveran
ciers scheen een onmiddellijk onderzoek gewenscht. Door
bemiddeling, deels van het Staatstoezicht op de Volksgezond
heid, deels van den Voorzitter der Gezondheidscommissie te
Naaldwijk, die te Rijswijk woonachtig is, werden monsters
van water uit de twee pompen van dien melkhandelaar
onderzocht terwijl hem inmiddels waterleidingwater door het
gemeentebestuur van Rijswyk werd verstrekt en er bij zijn
4 leveranciers van zoete melk op werd aangedrongen hun
vaatwerk slechts met gekookt water te reinigen.
Toen het chemisch en bacteriologisch onderzoek van het
water had aangetoond, dat dit van zeer ongewenschte hoe
danigheid was, werd met goedvinden van den eigenaar de
eene pomp gesloten en de andere onbruikbaar gemaakt voor
andere doeleinden dan straatschrobbenvoorts werd alle
vaatwerk van den betrokken melkleverancier met stoom
ontsmet. Mede werd het water onderzocht en het vaatwerk
ontsmet van de beide veehouders te Loosduinen onder wier
klanten zich echter inmiddels geen nieuwe typhusgevallen
voordeden.
Dat de melk van den melkhandelaar te Ryswyk inderdaad
hoogst waarschijnlijk een voorname bron van besmetting
was geweest, blijkt wel uit het feit, dat in 31 van de 35
gezinnen, in welke tusschen 26 November en 21 December
febris typhoïdea werd geconstateerd, ongekookte melk van
dien leverancier was gebruikt en zulks in verschillende vér
uiteenliggende deelen van de stad. En dat de genomen
maatregelen inderdaad nut hebben gehad mag worden ge
concludeerd uit de omstandigheid, dat er na den 21en dag
volgenden op dien op welken de melkleverancier (die zich
inmiddels aan de waterleiding heeft doen aansluiten) het
gebruik van het water zijner pompen heeft gestaakt, geen
geval van typhus meer is geconstateerd onder zyne klanten.
Slechts een paar sporadische gevallen van typhus deden
zich na 23 December en in het begin dezes jaars nog voor.
VERSLAG DER GEZONDHEIDSCOMMISSIE.
