20
Het hoofd valt gewoonlijk in de hoogere. een kweekeling
met acte in de lagere klassen in. Maar is het te voorzien,
dat de ontstentenis van langeren duur zal zijn, dan wordt
tot waarneming van de taak een tijdelijke onderwijzer of
onderwijzeres aangesteld. Dat zulke meestal nog onervaren
tijdelijke krachten, ondanks ijver en goeden wil en ondanks
den steun van het hoofd en de klasseonderwijzers met
de klasse gewoonlijk niet die resultaten weten te berei
ken, waartoe de eigenlijke klasseonderwijzer had kunnen
komen, behoeft geen betoog, en het is niet te verwonderen,
dat ondanks aller krachtsinspanning, de scholen, waar met
veel tijdelijk personeel gewerkt worden, niet op normaal peil
zijn te houden. Sommige scholen waren in dit opzicht in
het afgeloopen jaar al heel ongelukkig. Uit de schoolverslagen
blijkt, dat aan eene school in één jaar tijds negen tijdelijke
leerkrachten den arbeid waarnamen, aan eene andere tien,
aan weer eene andere elf, aan eene zelfs veertien. Meer dan
eens kwamen ook in de vergaderingen onzer Commissie deze
toestanden ter sprake en werd daarbij de twijfel geopperd,
of wel genoegzaam ernaar gestreefd wordt het werken met
tijdelijk personeel tot den kortst mogelijken duur te beperken.
Deze twijfel vindt steun in de verslagen der schoolhoofden,
welke het groot aantal tijdelijk waargenomen schooltijden
voor een belangrijk deel wijten aan het lang onvervuld blij
ven van vacatures. Eén hunner maakt melding van eene
vacature aan zijne school, welke van 1 Januari tot 1 December
daaraanvolgende voortduurde, een ander van eene vacature,
welke in Augustus 1904 ontstond, in welke eerst in Juni
1905 voorzien werd; voorbeelden van vacatures, welke eerst
na vijf of zes maanden vervuld werden, zijn voor het grijpen.
Het komt onze Commissie hoog noodig voor, dat de voor
ziening in vacatures zoo spoedig mogelijk geschiede. Benoem
baar personeel mag geacht worden in voldoende mate be
schikbaar te kunnen zijn en de lijst van benoembaren moet
daarvoor steeds tijdig worden aangevuld.
De verschillende wijzigingen, welke in het onderwijzend
personeel plaats grepen, kunnen bezwaarlijk in dit verslag
afzonderlijk vermeld worden. De samenstelling van het per
soneel aan het einde van 1905 staat aangeteekend in de
onder letter D achter dit verslag afgedrukte tabel. Over het
algemeen worden door de schoolhoofden ijver en plichtsbe
trachting van het personeel hunner scholen geroemd. Eene
minder goede verstandhouding tusschen hoofd- en klasse
onderwijzer behoorde tot de zeer zeldzame uitzonderingen.
Een enkele maal vond onze Commissie gelegenheid bemid
delend op te treden en de zucht tot eendrachtig samenwerken
aan te wakkeren.
6
VERSLAG LAGER ONDERWIJS.
