20
21
bewoog. Wel werd in den hoek aan de zijde, welke zich
het dichtst bij het rookkanaal bevindt, een geringe trekking
in de richting van binnen naar buiten geconstateerd; de
hoofdstroom bewoog zich echter beslist van buiten naar
binnen.
De vrees, dat bij ventilatie volgens M. door de kinderen,
die het dichtst bij de geopende ramen geplaatst zijn, over
hinder van een kouden luchtstroom op de hoofden geklaagd
zal worden, is gebleken geheel ongegrond te zijn. Persoon
lijk konden wij ons meermalen overtuigen, dat daarvan geen
sprake is. Alleen wanneer de wind vlak op de ramen staat,
zou daarvoor eenige vrees behoeven te bestaan. Bij de ligging
onzer nieuwere schoolgebouwen met de lokalen op hetZ.-O.
is de kans daarop al zeer gering. Bovendien zijn de door
Dr. Mastboom aanbevolen en reeds hier en daar aangebrachte
halve dubbele ramen in dat geval een afdoend voorbehoed
middel.
Met bovenvermelde resultaten van het experimenteel onder
zoek voor oogen, behoeven wij ons niet te verwonderen
over het oordeel der onderwijzers op grond van de ervaring,
door hen in de praktijk opgedaan.
De heeren K. Goudswaard en J. Laban deelden ons op
ons verzoek schriftelijk hunne ervaring mede.
De heer Goudswaard schreef:
„Gedurende de maand September 1905 is zoowel het systeem
Levoir als het systeem Mastboom zonder kachel toegepast,
van af 1 October tot heden (29 Maart 1906) met kachel. In
beide gevallen voldeed het laatstgenoemde in hooge mate.
Aan het einde van een schooltijd was het in de lokalen nog
zeer frisch, zoo, dat gang en lokaal voor den waarnemer
alleen een temperatuursverschil opleverden.
Wanneer de raamvlakte aan den wind was blootgesteld,
werd alleen gebruik gemaakt van de dubbele ramen; tocht
was dan niet waarneembaar.
Van veel beteekenis zou het zijn, wanneer misschien twee
van deze ramen in elk lokaal aangebracht werden. In som
mige lokalen der school is dit het geval.
Wanneer de weersgesteldheid het toeliet, werden de stolp-
ramen opengezet. Zon en frissche lucht traden dan volop
binnen, zoodat het hoogst aangenaam aandeed in de lokalen
te vertoeven.
Het systeem Levoir leverde niet zulke gunstige resultaten
op. Als de ramen gesloten bleven, was de ventilatie niet
voldoende. Aan het einde van een schooltijd was het merk
baar, dat de lucht aan frischheid te kort schoot. Een
hoofdbezwaar was verder, dat de trekschoorsteenen meestal
„bliezen”. Dit was wel afhankelijk van richting en kracht
VERSLAG LAGER ONDERWIJS.
