20
34
VERSLAG I.AGER ONDERWIJS.
Onderwijs.
l
Leerplan eu lesrooster. Over de leerplans kan de Com
missie niets rapporteeren, de lesroosters welke overal aan
wezig waren, werden ook overal trouw gevolgd. Het aantal
lesuren komt overeen met dat der openbare scholen. Meestal
worden de lesuren afgewisseld door
Slöjd. Onderwijs in handenarbeid (slöjd) wordt maar
op betrekkelijk weinig bijzondere scholen gegevenop de
gewone lagere volkscholen komt het zelfs geheel niet voor.
Op de scholen, die voor eigen rekening gedreven worden,
(instituten, kostscholen) wordter echter veel werk van gemaakt.
Op 12 van die scholen wordt het onderwezen als leerwtfc
1 gebruikt slöjd alleen als leerwwddeZ, 2 geven aan, dat het
in beide vormen wordt gebruikt. Eigenaardig is, dat de een
het in hoogere klasse uitsluitend als leermiddel bezigt, en
in de lagere klassen als leereafc, terwijl het aan de andere
school precies andersom is. Het oordeel van vele hoofden
van scholen loopt al even sterk uiteen. Een is er mede ge
ëindigd, en noemt het „geknoei”, een ander, die het wel
aan zjjn school nog bezigt, meent „dat de waarde gewoon
lijk zeer overdreven” wordt. Andere hoofden zjjn er echter
weer mede ingenomen. Kenmerkend is bijv, wat het hoofd
der Nutsschool (De Ruyterstr.) schrijft:
„Ik acht het gewenscht, dat kinderen die aanleg voor
handenarbeid blijken te bezitten, daarin ook leiding
ontvangen, om te bevorderen, dat de aanwezige talenten
ook zooveel mogelijk ontwikkeld worden. Het resultaat
Pauzen die op bijna alle scholen thans burgerrecht hebben
verkregen. De schoolpauzen wisselen af tusschen 5 en
30 minuten. Sommige scholen geven een korte pauze van
5 minuten na ieder lesuur. Op de grootere scholen en dan
voornamelijk de z.g. volksscholen worden alleen rustpoozen
gehouden in de lagere klassen. In de hoogere klassen durft
men den tijd er niet van afnemen, omdat de kinderen na
het volbrengen van den leerplichtigen leeftijd meestal zoo
spoedig mogelijk de school verlaten.