53
104
fianelnaaien en verstellen, op eene andere kousen stoppen,
op eene derde mazen ingevoerd.
Toch valt over 't algemeen over de resultaten van het
handwerkonderwys op de bijzondere scholen daarom zoo
moeilyk te oordeelen, omdat op de meeste het werk, zoodra
het af is, door de leerlingen mede naar huis genomen wordt,
waardoor het comité geen overzicht over het vervaardigde
heeft, doch moet trachten zich daarvan een beeld te vormen
naar hetgeen het de leerlingen in de verschillende klassen
ziet verrichten.
Op eenige scholen echter wordt aan het verzoek van de
afdeelingen in zooverre voldaan, dat het afgewerkte bewaard
wordt tot na het bezoek van de leden.
Dat het handwerkonderwys op de bijzondere scholen ver
schillend is, behoeft niet te verwonderen, wanneer men de
groote verscheidenheid van deze inrichtingen van onderwijs
in aanmerking neemt, als: gemengde- en meisjesscholen,
gesubsidieerde- en niet gesubsidieerde scholen, scholen die
een afgerond geheel vormen en andere, die aansluiten aan
middelbaar of hooger onderwijs. De leerplannen zyn dan
ook zeer uiteenloopend al naar den aard der school, soms
echter zoo uitgebreid, dat niet alles er van uitvoerbaar is.
Op verschillende meisjesscholen vallen, niettegenstaande
de groote klassen, orde en netheid, evenals de uitstekende
houding van de hand by het breien op. Behalve van breien
wordt daar ook veel werk van linnenstoppen gemaakt, maar
het aantal uren, aan de handwerken besteed, is er dan ook
grooter dan op vele andere scholen.
Op gemengde scholen en meisjesscholen met kleine klassen
worden dikwyls eenige klassen gecombineerd en wordt het
handwerkonderwys meer individueel dan klassikaal gegeven.
Van eene meisjesschool wordt gerapporteerd, dat het hand
werkonderwys er uitstekend is; van eene andere wordt het
goed genoemd; op eene derde zyn de nuttige handwerken
weinig in eere, doch tracht men den lust er toe op te wekken
door voor eene uitdeeling ondergoed te laten vervaardigen,
waarvan de naden op de machine genaaid wordende fraaie
handwerken worden er aardig onderwezen. Volgens mede-
deeling van het hoofd oefenden de leerlingen uit de hoogere
VERSLAG LAGER ONDERWIJS
