53
147
hun vak, het geven van onderwijs, voor zooveel zij zelven
verkiezen, geheel zijn onttrokken.
Niettemin meent onze Comm. het hun opdragen van de
verantwoordelijkheid voor eene bepaalde klasse te moeten
ontraden, omdat die zoozeer den ganschen persoon vordert,
dat zonder de aanwezigheid van dezen, bij de thans be
staande toestanden, eene zoodanige klasse weldra de
slechtst verzorgde der school zou worden, terwijl evenzeer
voor de behartiging van de school in haar geheel de werk
kracht en toewijding van eene geheele persoonlijkheid in
beslag worden genomen. Beide eisehen komen onderling
zoodanig in strijd, dat zij, onzes inziens, onvereenigbaar zijn
te achten.
Wellicht ware door middel van eene langdurige doorvoe
ring van een stelsel van gewijzigd ambulantisme, aan eene
vaste hand (hierop komen wij later terug) toevertrouwd,
waardoor een corps van hoofden zou opkomen, waarvan
allen zich in veel zelfles blijven geven zouden hebben
ingeleefd en daarenboven er aan gewend, om veel steun te
zoeken in hunne klasse-onderwijzers, terwijl te gelijkertijd
een geslacht van klasse-onderwijzers ware opgegroeid, dat
doordrongen van de moeieljjkheden, die om eisehen van
organisatie, éénheid en leiding aan het hoofdsehap zijn
verbonden, zich zelven eene bereidwillige samenwerking
tot het geheel en eene loyale verhouding tot het hoofd en
het hoofdsehap als eersten plicht stellen, te streven naar
absolute afschaffing van het ambulantisme, dat is naar
het opdragen van eene vaste klasse aan het hoofd. Voor het
oogenblik, dat is onder de bestaande onderwijzersverhou-
dingen, achten wij daarvoor de tijd niet aangebroken.
Dat intusschen de vorenaangeduide gevaren van auto
cratie e.n achteruitgang in practische bekwaamheid belang
rijk nadeel aan het onderwijs berokkend hebben, wordt in
de antwoorden niet aangetoond. Wel wordt de indruk ge
vestigd, dat enkele schoolhoofden door hun optreden een
deprimeerenden invloed uitoefenden, waardoor alzoo indi-
rectelijk een nadeelige invloed op het onderwijs moest
worden veroorzaakt. Of daarentegen vele hoofden tenge
volge van het ambulantisme in werkelijkheid veel van
VERSLAG LAGER ONDERWIJS.
