3üA
13
VERSLAG BOUW- EN WONINGTOEZICHT.
materiaal verdient, ter vervanging van Portland-eement,
ook voor de toekomst de aandacht.
De schaarsehte in gegoten ijzeren rioolbuizen deed het
gebruik van ijzeraarden buizen voor binnenrioleering
sterk toenemen; zelfs valpijpen werden van dit materiaal
gemaakt.
Voor onbeduidende scheidingswanden werd bij wijze van
proef toegelaten een Portland-cementmortel, met latten-
weefsel gewapend.
De prijsstijging van baksteen deed in een enkel geval
voor vervanging van z.g. rood overgaan tot het gebruik
van Limburgsehe mergel (tufkrijt).
De gebruikelijke steigertouwen werden hier en daar door
ander, oogenschijulijk minderwaardig materiaal vervan
gen. Onderzoek van dit touw door een proefstation werd
uitgelokt.
Wegens de hooge houtprijzen werden bij eenige bouw
werken, de houten vloer- en platconstructies door gewa
pend beton vervangen.
Bij enkele bouwwerken wederom, welke met gewapend-
beton-fundeeringen ontworpen waren, werden in een
periode van Portland-cementgebrek oplossingen ge
vonden, waarbij dit materiaal kon worden gemist, zonder
dat tot dure diepe fundeeringen behoefde te worden over
gegaan.
Bij één blok huizen werd op de ingewaterde en gestampte
zandaauvulling een gemetselde fundeering van breeden
aanleg gemaakt, terwi.il in het trasraam-metselwerk een
zwaar langswapening-ijzer verwerkt werd, en bijzondere
voorschriften voor het metselverband werden gevolgd.
Bij twee andere bouwwerken werd de los aangevulde
zandgrond, deels door inspuiten van water tot 2 M. diepte,
deels door vaksgewijs omspitten en iuwatereu, in beide
gevallen door zeer zwaar stampen gevolgd, zoodanig ver
beterd, dat daarop met de gewone verbree.de fundeering
van metselwerk kon worden gewerkt.
Bij de tijdens deze werkzaamheden uitvoerig gemaakte
grondpeilingen bleek, dat met eenige routine de kwaliteit
