34
2G
VERSLAG DER KAMER V. KOOPHANDEL EN FABRIEKEN.
beter dan in de laatste helft. De ijzerschaarschte en duurte
van metselsteen werkte de toepassing van gewapend en on
gewapend beton in de hand, doch hoe duidelijker de inter
nationale verhoudingen op vrede gingen wijzen, hoe schaar-
scher het werk werd. In het algemeen bleken afnemers het
denkbeeld te koesteren dat schorsen van vijandelijkheden
met zich zou brengen herleving van den invoer van mate
rialen en prijsdaling.
Met uitzondering van cement is dit in het betonvak
niet het geval geweest, zeker niet herleving van-den invoer.
De prijsdaling die zich voordeed werd door sterke loon
stijging gecompenseerd.
Medegedeeld werd dat in 1918 het betonbedrijf achteruit
ging.
Houthandel. Voor het eerste gedurende den oorlog werd
de aanvoer tegen den zomer stopgezet, tengevolge van
maatregelen der Duitsche regeering. Daardoor werden de
voorraden zeer schaarsch en stegen de prijzen zeer hoog.
In September werd de aanvoer welke hoofdzakelijk over
Delfzijl plaats vond en zeer aanzienlijk was, weer mogelijk.
De algemeene verwachting, dat de vrede een opleving in
de bouwbedrijven zou brengen en daardoor een vergroote
afzet hier te lande en wellicht zelfs uitvoer naar de ver
woeste streken, werd niet vervuld. Integendeel, de lusteloos
heid, die nog gevoed werd door de mogelijkheid van prijs
daling, de algemeene ontreddering in de oorlogvoerende
landen en het ingrijpen der N.V. Centrale Bouwmaterialen
Voorziening, die .bij gemeente- en vereenigingsbouw be
voorrecht werd, waren oorzaak dat het jaar sloot met een
lustelooze markt en dalende prijzen.
Meubelfabrieken. De toestand in 1918 was tot September
ongeveer gelijk aan die in 1917. Het verkrijgen van materia
len en grondstoffen ging wel met groote moeilijkheden ge
paard doch de groote bedrijven konden ondanks moeilijk
heden en vertraging in den aanvoer over voldoende mate
rialen beschikken; de bedrijfsuitkomsten waren loonend. De
kleine industriën echter kwamen voor groote bezwaren te
staan hoofdzakelijk daar de prijzen van de grondstoffen zoo
buitengewoon hoog waren en de loonen steeds stijgende
zijn geweest.
Na September werd het bedrijf slecht en deed denken aan
de laatste dagen van 1914. Behangerij, stoffeerderij, bed
denmakerij en passementerie stonden zelfs voor een groot
deel stil.
Pianofabricatie. Het verkrijgen van verschillende mate-
