42
21
standkoming en exploitatie de hulp of de eigen werk
zaamheid der overheid wenschelijk, noodig, ja onmis
baar vaak is.
Noch de „toegelaten” vereenigingen, noch de gemeente
kan bovendien ook maar eenigermate overzien, wat voor
een bepaalde wijk aan ruimte voor kleiner of grooter
bedrijf noodig is of in de naaste toekomst zou kunnen
blijken noodig te zijn. Geen van beiden is ook maar in
de verte in staat, om in het geheel der daarvoor noodige
inrichtingen afdoende en op juiste wijze te voorzien. De
eenige oplossing van deze belangrijke vraag van stads
ontwikkeling zal zijn, dat men ruimte laat voor het
particulier initiatief en dat wel in dien zin, dat men
geen aaneengesloten complexen van arbeiderswoningen
als het onderhavige meer ontwerpt, zonder daarbij een
behoorlijke hoeveelheid grond te reserveeren ten einde
die te kunnen uitgeven aan particulieren, die in of nabij
de nieuwe wijk eenig bedrijf wenschen te vestigen. Zoo
zou b.v. gezorgd kunnen worden, dat de groepen van
woningen niet geheel aan elkaar aansluiten, maar ge
scheiden blijven door strooken aan weerszijden van ver
keerswegen, bestemd voor uitgifte aan particulieren. Al
zal de uitgifte in de tegenwoordige omstandigheden niet
dadelijk vlotten, wij hebben ook in dezen iets verder te
kijken dan het oogenblik. Zoodra namelijk de Maat
schappij zich heeft aangepast aan den nieuwen toestand,
ook wat betreft de kosten van het bouwen (en in vele
gevallen zeker reeds veel eerder), zal er ook in dezen zin
weder een terugkeer tot den normalen gang van zaken
plaats hebben, dat particulieren op de plaatsen, waar
daaraan behoefte bestaat, zaken of bedrijven vestigen
en de daarvoor noodige inrichtingen stichten.
Daarvoor dient dan echter met zorg het noodige ter
rein te zijn gereserveerd, aangezien anders, zelfs het
voortreflijkst woningcomplex zal missen iets, wat er met
VERSLAG DER GEZONDHEIDSCOMMISSIE.