34
Klokken fabricatie. Na jaren van duurzamen arbeid is het
gelukt hier ter stede eene kleine klokkenfabriek op te richten,
waar de ruwe grondstoffen (koper, staal en hout) tot klokken
worden verwerkt. Deze fabriek maakt speciaal de klokken
met een Hollandsch karakter, zooals deze over geheel
Europa bekend zijn. Het is gelukt dit fabrikaat wederom
in bijna alle landen ingang te doen vinden. Ook heeft men
zich toegelegd op het maken van klokken voor stations
(perronklokken), signaalapparaten enz. Om een geregelden
gang van zaken te kunnen houden worden nieuwe typen
van uurwerk steeds tegelijk in fabricatie genomen, daar
het bedrijf anders te kostbaar wordt en het ontwerpen en
maken van de vereischte modellen, teekeningen, vormen
enz. te veel tijd, arbeid en geld kost. In het bedrijf werd
veel tegenslag ondervonden; een voorname factor was b.v.
dat bij den uitvoer van klokken, die noodig is in verband
met het kleine afzetgebied in eigen land, bijna overal 33*/3 °/o
der waarde aan invoerrechten moet worden betaald, terwijl
de buitenlandsche klokken bjjna geheel vrij van rechten
het land binnen komen. Wanneer het artikel bovendien in
een z.g. weeldebelasting zou worden opgenomen, is zeer te
vreezen, dat het met de opleving der kiokkenfabricatie in
Nederland vrijwel gedaan zou zijn Men wijst er op dat er
van overheidswege nooit iets gedaan werd om dezen ouden
tak van industrie, waarvoor Nederland speciaal bekend
was, te steunen. Zwitserland is bekend voor zijne horloges,
Frankrijk voor pendulerie en Nederland voor zijne klokken.
Met eenige bescherming en steun van de regeering zou
de kiokkenfabricatie in Nederland een zeer bloeiende tak
van industrie kunnen worden, daar de naam Hollandsche
klokken in het buitenland een goede klank heeft. Er was
geen gebrek aan grondstoffen. De algemeen moeilijke]- om
standigheden in de industrie op arbeidsgebied z(jn ook voor
dit bedrijf geldend.
doch ook alleen gekocht konden worden door degenen, die
niet te nauw op kwaliteit letten, omdat ze slechts over be
perkte geldmiddelen beschikten. Doordat die aanvoer uit
het buitenland de laatste vier maanden een zeer hooge vlucht
nam, zijn de kleine bedrijven, welke goedkoope meubelen
fabriceeren, de laatste maanden zoo goed als zonder orders
geweest, waardoor thans in die bedrijven een tamelijk groote
werkloosheid heerschte. Arbeidsmoeilijkheden zijn niet voor
gekomen, met uitzondering van eene tiendaagsche uitsluiting
in verband met de afsluiting van een nieuw arbeidscontract.
Rij tuig fabricatie. Over het algemeen was in dit bedrijf
42 VERSI.AG DER KAMER V. KOOPHANDEL EN FABRIEKEN.
