6
oorzaak, dat sommige fabrikanten hunne door de crisis
toestanden onderbroken bedrijven niet meer in werking
stelden en andere hunne zaken wegens geringe kans op
eene behoorlijke rentabiliteit hebben opgeheven.
Zij, die dit niet hebben gedaan, beperkten hun personeel
zooveel mogelijk en daardoor ontstond weer een factor in
de serie van oorzaken der algemeene werkloosheid.
De algemeene tendens tot bezuiniging, zoowel bij openbare
lichamen als bij groote instellingen en bij particulieren,
bleef niet zonder invloed op de uitkomsten van het winkel
bedrijf, m.a.w. de slapte in zaken uitte zich ook als slapte
in het winkelbedrijf, hoewel men in 1921 gelukkig nog niet
van een crisis in dit bedrijf kon spreken, noch te klagen
heeft gehad over een verontrustend aantal faillissementen
van winkelzaken.
Het is opvallend, dat het aantal winkelzaken alhier nog
steeds toenam. Ondanks de vele lasten, die op het winkel
bedrijf drukken, worden voor winkelhuizen nog steeds zeer
hooge huurprijzen gevraagd niet alleen, doch ook betaald.
De vraag moet daarom wel onder de oogen worden gezien
of ook op den duur een crisis voor dit bedrijf zal kunnen
uitblijven.
De banken zijn uit den aard der zaak allen in meerder
of mindere mate zwaar getroffen door de buitenlandsche
valuta-schommelingen, terwijl de slapte in zaken noopte
tot de grootst mogelijke voorzichtigheid bij binnenlandsche
crediet-verleeningen.
Zoowel het een als het ander heeft de omzetten en daar
mede de uitkomsten dezer bedrijven ongunstig beïnvloed.
In dien men het oog wendt naai- de groote bedrijven, wel
ker administraties hier ter stede gevestigd zijn, dan ont
gaan ons evenmin de moeilijkheden ondervonden door de
vele eultuurondememingen. De rubber voorraden bleken
grootendeels onverkoopbaar; de suikerprijzen daalden zeer
scherp, ook al trad verbetering in, terwijl van de mijnbouw
maatschappijen de uitkomsten van het petroleumbedrijf
voor onze stad zeker niet zonder belang zijn. De moeilijk
heden door laatstgenoemd bedrijf ondervonden, werden
duidelijk geregistreerd door de beursnoteeringen der aan-
deelen in deze soort maatschappijen.
Wat betreft de in ontze stad uitgeoefende industrieele
bedrijven, kan in de eerste plaats opgemerkt worden, dat
den Haag niet is een industriestad in dien zin, dat het is
geworden een stad met groote fabriekscomplexen, spoor
wegemplacementen en arbeiderskazernes. Den Haag schijnt
het karakter van Residentiestad te bewaren. De industrieën
worden meest eleetriseh gedreven en de duizenden nijveren
VERSLAG DER KAMER V. KOOPHANDEL EN FABRIEKEN.
