40
Door Rijk en Gemeente wordt te dien opzichte niets gedaan.
Wel stelt het Rijk gelegenheid open voor patroons om een
beperkte leergang door te maken, welke ook hier ter stede
wordt gewaardeerd, maar voor leerlingen ontbreekt op het
oogenblik alle gelegenheid tot opleiding.
Sigarenfabricatie. De malaise in de fabrieken was nog
grooter dan in 1920, ondanks eenige prijsdaling. Voor
naamste redenen waren: groote voorraden bij winkeliers,
zéér lage aanbiedingen door sommige fabrikanten, die hun
groote voorraden wilden ruimen en invoer van Duitsehe
sigaren tegen prijzen, waarvoor hier te lande niet was te
fabrieeeren. Bovendien neemt het rooken van sigaretten
toe ten nadeele van het sigarenrooken. Ook met de export
ging het zéér slecht; steeds meer opgevoerde rechten en
verbod van invoer in sommige landen, alsook de slechte
valuta's oefenen daarop ongunstigen invloed uit.
Sigaretten? abricatie. De sigarettenindustrie maakte in
1921, evenals tal van andere takken van nijverheid, over de
geheele wereld een groote crisis door. Niet alleen in Neder
land, maar ook in Engeland, België, Denemarken, de Ver-
eenigde Staten en Zwitserland leed het bedrijf onder over
productie en slechts in die landen, waar zooals Duitschland
een industrieële Hochkonjunktur te bespeuren viel, werkten
de fabrieken met volle kracht.
De crisis is als wereldverschijnsel in deze branche ver
oorzaakt door het feit, dat tijdens den oorlog voor de te
velde staande troepen enorme hoeveelheden rookmateriaal
noodig waren, die een uitbreiding aan deze industrie ge
geven hebben ver boven het normale consumptie-vermo-
gen. Daartegenover viel ongetwijfeld een tijdelijke onder-
consumptie te eonstateeren, welke hier te lande haar
oorzaak vond in het feit, dat de koopkracht van het pu
bliek is verminderd, zoowel als in de verwachten tabaks
accijns, die den tusschenhandel aanleiding gaf om in
afwachting daarvan hun oude voorraden zooveel mogelijk
te liquideeren en slechts mondjesmaat bij te koopen, wat
van de courante merken voor dagelijksch gebrqik noodig
bleek te zijn.
Ook heeft de industrie scherp de concurrentie gevoeld
van de oude legervoorraden der geallieerden, die in 1921
Tabak. Hierin bleef de omzet tamelijk stationnair. Hoewel
er veel goedkoop aangeboden werd, bleef de vraag naar
de betere kwaliteiten toch vrijwel bestaan en zijn de prijzen
der grondstoffen nog hoog.
42 VERSLAG DER KAMER V. KOOPHANDEL EN FABRIEKEN.
