8
VERSLAG VAN DEN KEURINGSDIENST VAN WAREN.
Melk.
Het aantal melkmonsters, aan den openbaren
weg of in winkels genomen, bedroeg 19 464. Krach
tens het Melkstandaardisatiebesluit-1940 moet het
vetgehalte van deze „melk” teruggebracht zijn
binnen de grenzen door den Secretaris-Generaal
van het Departement van Sociale Zaken bepaald.
Deze grenzen zijn vastgesteld op 2,4 en 2,6
Zooals uit de hierna volgende tabel C blijkt, ligt
het gemiddeld vetgehalte van de onderzochte
melkmonsters in alle gemeenten van het Keurings-
gebied inderdaad binnen deze grenzen, behalve in
de gemeenten Berkenwoude, Maasland, Moercapelle
en Beeuwijk, waar het gemiddelde vetgehalte iets
hooger was. In deze gemeenten is blijkbaar nog
een aanmerkelijke hoeveelheid niet-gestandaardi-
seerde melk verkocht. Te ’s-Gravenhage, waar
meer dan 14 000 monsters onderzocht zijn, was het
vetgehalte gemiddeld 2,56
Toch was de toestand niet zoo bevredigend, als
uit deze gemiddelden zou kunnen worden afgeleid.
Het aantal sterk met taptemelk vervalsehte mon
sters, dat ter onderzoek kwam, is zeer aanzienlijk
geweest. Doordat vele daarvan genomen werden
uit partijen, welke door de verkoopers als tapte
melk werden aangeduid, werden zij niet in de
tabel voor melk opgenomen en konden derhalve
op het gemiddelde vetgehalte geen invloed uit
oefenen. Voorts moet in aanmerking worden ge
nomen, dat de meeste vervalsehingen eerst wer
den gepleegd bij het afleveren van de melk aan
de huizen, een wijze van knoeien, die slechts spo
radisch en niet dan met opoffering van veel tijd
door de keurmeesters kon worden vastgesteld.
Van de monsters van als „melk” aangeduide
waar bleken 675 minder dan 2,4 77 meer dan
2,6 vet te bevatten, d.i. respectievelijk 3,5 en
0,4 ’/o. Bovendien bleken 318 monsters (1,6 ’/o) met
water vervalscht te zijn, hetgeen het viervoudige
is van het in vroegere jaren geconstateerde per
centage.
Vervalsching met afgeroomde melk, water of
door toevoeging van beide vervalschingsmiddelen
werd derhalve bjj ruim 5 der melk vastgesteld.
Ook dit cijfer geeft den toestand veel te gunstig
weer. Zooals boven reeds is opgemerkt, kon
slechts een klein gedeelte van de melkvervalsehin-
gen worden achterhaald. Als gevolg van de om
standigheden, dat de melk slechts voor enkele
categorieën van de bevolking beschikbaar werd
gesteld en het overgroote deel zich met taptemelk
moest tevreden stellen, werd het noodzakelijk al
gemeen ontheffing te verleenen van de in de ge
meente ’s-Gravenhage van kracht verklaarde be
paling, dat op hetzelfde vervoermiddel niet tege
lijkertijd melk en taptemelk mogen worden ver
voerd.
Van de gelegenheid om ter plaatse van afleve
ring de melk met taptemelk te vervalsehen, is
veelvuldig gebruik gemaakt. In de betrekkelijk
zeldzame gevallen, waarin zulks werd geconsta
teerd in vele gevallen eerst na ontvangst van
aanwijzingen van verbruikers werd de vergun
ning voor het gelijktijdig vervoeren van tapte
melk en melk voor den betrokken slijter inge
trokken, hetgeen een zeer ernstige bijkomstige
straf was naast die, welke den vervalseher door
den rechter werd opgelegd.
Er is 306 malen proces-verbaal opgemaakt we
gens het verkoopen van melk, waarvan het vet
gehalte lag buiten de vastgestelde grenzen. Daar
van lag in 291 gevallen het vetgehalte lager dan
2,4 en wel in den regel zeer aanmerkelijk. In
15 gevallen lag het boven de hoogste grens (2,6
In deze gevallen was de melk óf niet gestandaar
diseerd óf op goed geluk door daartoe onbevoegden
met taptemelk vermengd. Een vervolging werd in
dergelijke gevallen slechts ingesteld, als de over
treder reeds gewaarschuwd was. Wegens verval
sching van melk door watertoevoeging moest 89
maal proces-verbaal worden opgemaakt. Voorts
zijn nog 32 processen-verbaal opgemaakt wegens
vervalsching van melk met taptemelk, waarbij dit
mengsel aan den keurmeester als „taptemelk”
werd aangeduid, doch den consumenten als melk
werd verkocht. In totaal zijn derhalve wegens
melkvervalsching 427 processen-verbaal opge
maakt.
Hebben de tijdsomstandigheden de samenstelling
der melk ongunstig beïnvloed, ook den toestand,
waarin dit voedingsmiddel afgeleverd werd, heb
ben zij aanmerkelijk slechter doen worden. Het
standaardiseeren van de melk kostte tijd; veel
melk moest van veraf worden aangevoerd. Door
een en ander was veel melk 2 a 3 maal 24 uur oud,
eer zij in consumptie kwam. Ondanks de herhaalde
verhitting, waaraan zij bij den handel werd onder
worpen, was haar houdbaarheid veelal zeer matig
of onvoldoende. Ook organoleptisch waren de on
voldoende verschheid en de beginnende bacterieele
ontleding veelal reeds duidelijk waarneembaar.
Het aantal monsters, dat een reductasetijd van
minder dan 2 uren bezat, bedroeg 795. Daarbij moet
in aanmerking worden genomen, dat van de mon
sters uit verscheidene kringgemeenten, alsmede
die in den namiddag genomen, in den regel geen
reductasetijd is bepaald. Van de monsters in de
gemeenten ’s-Gravenhage en Bijswijk bezat bijna
4 van die uit Delft bijna 6 van die uit
Voorburg ruim 8 van die uit Wassenaar en
Leidschendam ruim 13 een geringere houdbaar
heid dan krachtens het melkbesluit is vereiseht.
Dergelijke melk bevat meer dan een millioen
bacteriën per cm3 en moet als onvoldoende versch
worden beschouwd. Er is 32 maal proces-verbaal
opgemaakt en wel alleen tegen melkverkoopers,
die herhaalde malen wegens het verkoopen van
onversche melk waren gewaarschuwd; in den
regel werd aan de overtreders een waarschuwing
gezonden. De t.a.v. de melkvoorziening in het wes
ten des lands genomen maatregelen hebben het
tijdsverloop tusschen productie en consumptie der
melk aanmerkelijk vergroot. In het belang van
de volksgezondheid ware het zeer gewenscht dit
interval aanzienlijk te bekorten.
Melk, verontreinigd met voor het oog waar
neembaar vuil, wordt nog hoogst zelden bij den
kleinhandel aangetroffen; in 1941 bij 2 van de
1000 onderzochte monsters. Tegen 6 melkverkoo
pers, waaronder twee veehouders, werd deswege
proces-verbaal opgemaakt.
Het aantal monsters, bedeeld met melk van
uierziek vee, bedroeg 89 of omstreeks 0,5 Tegen
zes veehouders, die het product van aan chro
nische mastitis lijdende dieren door de overige
melk gemengd afleverden, werden strafvervolgin-
