4
VERSLAG ARCHIEF DER GEMEENTE.
Februari
het
van
na
u
h. Gebruik van de archieven en verzamelingen
gemaakt door en het verstrekken van inlich
tingen aan autoriteiten en particulieren.
Uit onderstaande cijfers blijkt duidelijk, hoe
zeer in 1944 het gebruik van de archieven en ver
zamelingen is teruggeloopen. Was het de eerste
acht maanden van het jaar nog vrijwel normaal,
K September trad plotseling een groote achter-
ng in. De onnatuurlijke belangstelling der
laatste jaren voor de zg. sibbekunde verdween
geheel en ook het Ned. Verbond voor Sibbekunde
deed vrijwel niets meer van zich hooren. De in
getreden spoorwegstaking deed bezoek en brieven
nog meer verminderen en toen na 1 November
het gebouw geheel onverwarmd moest blijven,
Kultuur-
bescherming de sedert veel langer dan een eeuw
bij de Gemeente berustende kerkelijke registers
op, met de bedoeling deze over te brengen naar
een in het kasteel .,de Cannenburgh” te Vaassen
in te richten archiefdepöt. Daar zouden alle ker
kelijke registers uit de toen bijzonder onveilg
geachte kustprovinciën worden samengebracht.
Hoewel deze centralisatie en dan nog wel in een
niet brandvrij gebouw juist in dezen tijd hoogst
bedenkelijk leek, was er, daar de genoemde regis
ters eigendom van het Rijk zijn en door de Ge
meente slechts in bewaring werden gehouden,
niets tegen te doen. Ik was dus wel gedwongen,
zij het met tegenzin, op 10 Februari alle kerkelijke
registers over te dragen aan een gemachtigde
van den Directeur van den Centralen Dienst voor
Sibbekunde. Alleen werden de deelen, die juist
voor den klapper in bewerking waren, tegen recu
hier achtergehouden en deze werden in den loop
van het jaar weer door andere vervangen.
Eenige maanden later achtte de Rijksarchivaris
van de 3e afdeeling van het Algemeen Rjjks-
archief het, alweer in verband met de toen
algemeen aangenomen gevaarlijkheid van de
kuststreek, wenschelijk het notarieel archief (hier
eveneens van het Rijk in bewaring gehouden)
onder te brengen in den grooten Rijksschuilkelder
in de duinen bij Heemskerk. Er bestond natuurlijk
geen enkele reden zich hiertegen te verzetten en
zoo werd in de eerste dagen van Mei het notarieel
archief uit ons gebouw weggehaald, met uitzon
dering van 15 deelen, die hier achterbleven om
te waarborgen, dat zelfs indien het notarieel
archief onverhoopt eenige jaren te Heemskerk
zou moeten blijven, toch de arbeid aan den klap
per op dit archief zal kunnen worden voortgezet.
kwam de inlichtingendienst nagenoeg tot stil
stand.
Voor Gemeentelijke autoriteiten werd zevenmaal
een rapport samengesteld, doorgaans meer over
roet de tijdsomstandigheden samenhangende dan
over historische onderwerpen. Over straatnamen
behoefde in het geheel niet gerapporteerd te
worden.
Het aantal bezoekers van de studiezaal, het
vorige jaar 697, was dit jaar slechts 464, waarvan
na 5 September 42 en na 1 November slechts 1.
Alle bezoekers brachten samen 1787 bezoeken te
gen 2 808 in 1943. Van buiten de Gemeente kwamen
177 bezoekers met 612 bezoeken, van buitenslands
1 met 3 bezoeken. De meerderheid, nl. 310 bezoekers
met overigens niet meer dan 808 bezoeken, kwam
uit belangstelling voor genealogie, 84 met 325 be
zoeken wenschten de Bibliotheek te raadplegen,
61 met 93 bezoeken de Prentenverzameling en 7
met 16 bezoeken de Letterkundige Verzameling.
Uit de Bibliotheek werden 128 boeken uitgeleend
tegen 218 in 1943.
De schriftelijk behandelde zaken daalden van
2 390 in het vorige jaar tot 1245. Van deze kwa
men 120 na 5 September aan de orde. Aan genea
logie waren 750 brieven gewijd, 41 betroffen de
Bibliotheek, 26 de Prentenverzameling en 27 de
Letterkundige Verzameling. Uit het buitenland
kwamen 11 brieven.
Op 10 Februari, den dag waarop de kerkelijke
archieven ons gebouw verlieten, waren reeds 195
afschriften afgegeven, waarbij verder in het jaar
nog slechts 9 kwamen, zoodat het totaal,
vorige jaar 1018, niet hooger kwam dan 204.
Godsdienstverklaringen, in 1943 ten getale
539 vervaardigd, werden nu slechts ten getale van
179 verschaft, waarvan na 5 September niet meer
dan 11. Door een en ander verminderde het be
drag der aan leges ontvangen gelden van f 787.—
tot f 298,
Van veertig afbeeldingen uit de Prentenver
zameling werden ten behoeve van bezoekers
fotografische reproducties vervaardigd, terwijl
zeven archiefstukken op het Algemeen Rijks-
archief werden gereproduceerd.
Hier werden twaalf maal stukken gedeponeerd
uit het Rijksarchief in Zeeland, dat te Vaassen
en de gemeentearchieven van Amsterdam en
Haarlem, terwijl in de wintermaanden, toen het
Algemeen Rijksarchief slechts eenige dagen per
week verwarmd was, geregeld stukken uit dit
archief door bezoekers op onze studiezaal werden
geraadpleegd. Daartegenover Werden zevenmaal
bescheiden uit onze verzamelingen uitgeleend
aan het Algemeen Rijksarchief, het Rijksarchief
in Noord-brabant, de gemeentearchieven van
Rotterdam en Utrecht en de Universiteitsbiblio
theek te Amsterdam.
i. Maatregelen in het belang der verzamelingen
te nemen.
Nog steeds verhinderen de tijdsomstandigheden
bijzondere maatregelen in het belang der ver
zamelingen voor te stellen. Zoodra de vrede zal
zijn weergekeerd, zullen dergelijke maatregelen in
overweging genomen moeten worden.
De Gemeente-archivaris.
W. MOLL.
de in 34 omslagen vervatte catalogus van de
oorspronkelijke Gemeentelijke prentenverzameling
overgenomen.
Ook de Letterkundige Verzameling breidde zich
heel wat minder uit dan in normale jaren het
geval was. Door schenking en aankoop werden
6 handschriften, ongeveer 40 brieven, 8 portretten
en een aantal drukwerken, krantenknipsels enz.
verkregen. De schenkers worden in de bijlage
genoemd. Eén nieuw dossier kon gevormd worden.
Voor de Verzameling Schildersbrieven schonk
mej. C. A. B. van Herwerden te Utrecht een
hoogst belangrijke verzameling brieven, waar
onder een groot aantal van M. W. van der Valk.
Verliezen. In de eerste dagen van
vroeg de Secretaris-Generaal van het Departe
ment van Opvoeding, Wetenschap en
