4
VERSLAG VAN DEN GEM. GENEESKUNDIGEN EN GEZONDHEIDSDIENST
Bombardement, V.-ontploffingen e.d.
Commissie van advies inzake geneeskundige ver
zorging bij noodtoestand.
rust- en verpleeghuizen kolen toe voor kookdoel-
einden. Op verzoek van bet R jjkskolenburëau stel
de ondergeteekeude zich nis adviseur beschikbaar
en bezocht talrijke verpleeg- en rusthuizen, waar
omtrent het Bureau advies noodig had. Het waren
zware tochten, doch het was in vele gevallen
dankbaar werk. De samenwerking met het Rjjks-
kolenbureau behoort tot een van de meest aange
name herinneringen uit dezen barren tijd. De
beslissingen waren steeds zakelijk, doch mensche-
Hjk tevens. Deze instantie was ook vertegenwoor
digd in de Commissie van advies inzake genees
kundige verz'orging bij noodtoestand.
Bjj verschillende rampen werd hulp verleend,
ten eerste bij de ramp in de Indigostraat (V 2-
projectiel), Waarbij door den Dienst tevens een
zwaar gewonde geboeide vluchteling werd ver
voerd, waardoor deze uit handen van den Sicher
heitsdienst bleet'. De grootste ramp was die van
het Bezuidenhout op 3 Maart 1945, waarbij, behalve
door den G.G. en G.D., hulp werd verleend door de
vaste-kernposten, vrijwilligers, de ondergronds
werkende Roode-Kruisafdeeling, ingedeeld bij de
Luchtbeseherming, de postauto’s, groepen uit
Voorburg. Helaas vielen daarbij onder de hulp-
biedenden slachtoffers, waarvan hier in de eerste
plaats genoemd wordt de verpleger le klas G.G.
en G.D.: A. Karelse, een van de meest ijverige en
behulpzame verplegers, die, hulpverleenende aan
gewonden, onder een vallenden muur kwam en
onmiddellijk stierf. Van de Roode Kruisafdeeling
viel bij de uitoefening van zijn plieht Dr, P. J. Ph.
Dietz, waarmee de G.G. en G.D. ook herhaaldelijk
had samengewerkt bij de evacuatie van zieken.
Direct nadat de Bezuidenhoutramp bekend was
geworden, werden in de bollenstreek en de Zaan
streek door de bevolking levensmiddelen, huisraad
en kleeding bijeengebracht en naar Den Haag
vervoerd; een voorbeeld van spontane, deugdelijke
hulpverleening. Sassenheim opende de rij, deelde
zelf uit, nadat de brengers met moeite den Neder-
landschen Volksdienst hadden afgeschud. Daarop
kwamen groote zendingen levensmiddelen uit de
Zaanstreek en levensmiddelen, huisraad, kleeding
en geld uit Hillegom. De komst van de zending
levensmiddelen uit de Zaanstreek was aanleiding
tot de vorming van een comité Zaanstreek, het
geen het voordeel opleverde, dat de zending uit
Hillegom ook aan ons werd afgedragen (het geld
aan den geneeskundig-inspecteur). Dat de N.V.D.
niet was uitgenoodigd voor de oprichtingsverga
dering ten kantore van den Dienst, gaf aanleiding
tot een conflict met den Burgemeester, die zelfs
meende ondergeteekende te kunnen verbieden in
dit Comité zitting te nemen. De N.V.D. bleef er
buiten en het Comité werkte rustig door, hoewel
de eerste uitdeeling bjj de registratie van de slacht
offers tot een conflict met den N.V.D. aanleiding
gaf.
De hoofdvertegenwoordiger van Verkade’s fa
brieken stelde groote opslagplaatsen voor de
goederen ter beschikking en tevens zijn personeel,
dat met groote liefde medewerking verleende.
Terwijl de kleine hoeveelheden en de onge
regelde goederen door het Comité zelf werden
verdeeld, werd voor de groote hoeveelheden con
tact gezocht met het I.K.B. Dit gaf o.m. aan de
slachtoffers in de noodtehuizen kostelooze extra
maaltijden. De gewonden in de ziekenhuizen en
noodziekenhuizen te ’s-Gravenhage, Rijswijk, Voor
burg en Leidschendam werden bedacht; brood
werd verstrekt 25 0011 uitreikingen).
Al het geschonkene kwam uitsluitend ten goede
aan de slachtoffers, die hulp het meest noodig
hadden.
Als slachtoffers werden niet alleen zij, die door
het bombardement van 3 Maart waren getroffen,
beschouwd, doch ook zij, die in het Bezuidenhout-
kwartier in de voorafgaande dagen schade hadden
Ten einde in de geneeskundige- en pharmaceu-
tische verzorging bjj noodtoestand te kunnen voor
zien, werd in September 1944 een Commissie inge
steld voor de volksgezondheidsbelangen, waarin
ondergeteekende zitting had. Alle problemen,
welke op dit gebied aan de officieele instanties
hoofdbrekens kostten, waaronder de beschikbaar
stelling van genees- en verbandmiddelen, sera,
electrischen stroom, gas, brandstoffen, kaarsen,
accu’s, nood kacheltjes enz., werden met vertegen
woordigers van deze instanties besproken en zoo
veel doenlijk (doordat de bezetters telkens de voor
genomen maatregelen doorkruisten, vooral op
eleetriciteitsgebied) tot een, steeds moeiljjker wor
dende, oplossing gebracht.
De verslagen van de Commissie geven een goed
beeld van den steeds hopeloozer wordenden toe
stand voor de inwoners der Gemeente. Gezien het
einde van de electriciteitsvoorziening, van alle
kolenbevoorrading en met het op volle capaciteit
werken van de Centrale Keukens in zicht, was er
veel doorzettingsvermogen noodig, om toch weer
steeds er het beste van te maken.
Nu en dan was er een kleine opleving, zooals bjj
de mededeeling, dat de directeur van de Koper-
metaalindustrie te Delft er in geslaagd was, al
daar twee wasscherjjen op huisvuil te laten loopen,
waarna een en ander direct door een technisch lid
der Commissie werd bezichtigd.
De kolennood, ook voor de ziekenhuizen, werd
zoodanig, dat ten slotte een „Stichting Centrale
Ziekenhuiskeuken Zuidwal” werd opgericht, met
de bedoeling, nog enkele weken te kunnen door
werken. De afgewerkte stoom zou dan voor sterili-
seeren benut kunnen worden. Nu en dan hing de
dreiging boven het hoofd, dat tot sluiting van
een groot ziekenhuis zou moeten worden over
gegaan.
Voor de verpleeghuizen e.d. bleek het niet doen
lijk een deugdelijke centrale te ontwerpen.
Een werkcomité besprak de buitengewoon vele
klachten van medici en deelnemers aan de Cen
trale Keukens met den nieuwbenoemden regiona
len leider, den heer Van der Heem.
Na de bevrjjding werd de naam der Commissie
gewijzigd in „Centrale Commissie voor de Volks
gezondheid voor ’s-Gravenhage en Omgeving”,
met een adviseerende en eoördineerende taak. De
Commissie werkte nauw samen met de medische
adviescommissie van het Militair Gezag, daar het
werk van beide commissies op hetzelfde gebied lag.
