6
1
VERSLAG GEMEENTEZIEKENHUIZEN.
worden aangewezen. De keuken van de Gemeente
ziekenhuizen kreeg de taak van centrale zieken
huiskeuken te vervullen en deze heeft zich van
9 April af ook met de voedselbereiding ten behoeve
van andere ziekeninrichtingen belast en wel voor
het ziekenhuis van De Volharding, de Zuigelingen
kliniek aan het Oranjeplein, het ziekenhuis Villa
Elisabeth, de Ursula-Kliniek en de Sophia-Stichting;
later is ook nog voedsel bereid voor het noodtehuis
aan het Westeinde 99. De voor dit doel benoodigde
hoeveelheden brandstoffen werden door de betrok
ken Commissie voor elke periode met zorg be
rekend.
Een Commissie van advies, aangewezen door de
inspectie van de Volksgezondheid voor Zuidhol-
land, stelde richtlijnen vast voor de beperking van
de verwarming in de ziekenhuislokaliteiten. Welke
de gevolgen van deze beperking, als uitvloeisel van
den brandstoffennood, voor den medischen en ver
plegingsdienst zijn geweest, is onder dat hoofdstuk
weergegeven.
Ter aanvulling van den brandstoffenvoorraad
werden groote hoeveelheden hout 'aangekocht; dit
hout moest op het terrein van het ziekenhuis wor
den gezaagd en gekloofd. Bij de toewijzing van
kolen werd echter met dezen houtaankoop reke
ning gehouden, door de beschikbaarstelling van een
geringer kwantum kolen.
Doordat het ziekenhuis tijdens de periode van
den brandstoffennood van stroomlevering door het
Gemeentelijk Electriciteits-Bedrijf was verstoken,
moest de benoodigde electriciteit door middel van
de eigen installatie worden opgewekt. Dit moest
echter zoo zuinig mogelijk geschieden, zoodat met
betrekking tot de verlichting de meest drastische
maatregelen moesten worden genomen. De situatie
werd allengs van dien aard, dat de ziekenzalen des
nachts door middel van carbidlampen moesten
worden verlicht.
Als gevolg van de gebrekkige electriciteitsvoor-
ziening was ook de waterdruk voor den aanvoer
naar de hooger gelegen verdiepingen in de zieken
huisgebouwen onvoldoende, zoodat deze verdie
pingen van water waren verstoken. Het benoodigde
water, ook voor het doorspoelen van de w.c.'s,
moest derhalve daarheen worden getransporteerd.
Voor dit werk is, behalve van de diensten van de
in het ziekenhuis aanwezige onderduikers, dank
baar gebruik gemaakt van de hulp van padvinders
en leeringen van de h.b.s. aan de Raamstraat, die
zich voor deze hulpverleening spontaan beschik
baar hadden gesteld.
Het tekort aan brandstoffen bracht vanzelfspre
kend voor de ziekeninrichtingen eveneens groote
moeilijkheden met zich ten aanzien van de wasch-
behandeling. Er moest zooveel mogelijk naar wor
den gestreefd ook de waschbehandeling voor de
'ziekeninrichtingen te centraliseeren. Als uitvloeisel
hiervan heeft bijv, de Zwitsersche Waschinrichting
te Rijswijk zich (in plaats van de Coöperatieve
Wasscherij met welke de Gemeenteziekenhuizen
hebben gecontracteerd) ook enkele malen met de
behandeling van de wasch der Gemeentezieken
huizen moeten belasten. Hierdoor kon niet met de
zoozeer noodzakelijke regelmaat op de aflevering
van de schóone wasch worden gerekend en er zijn
wogen en veel inspanning heeft het gekost om aan
de talrijke moeilijkheden het hoofd te kunnen bie
den en het ziekenhuisbedrijf, zoo goed als zulks in
de gegeven omstandigheden mogelijk was, te laten
functionneeren.
Het voedselvraagstuk, de hoogst ongunstige
brandstoffenpositie, de uiterst gebrekkige lichtvoor
ziening, de moeilijkheden met betrekking tot de
waschbehandeling en het gebrek aan de meest on
misbare zaken maakten den toestand vaak schier
onhoudbaar.
Wat het voedselvraagstuk betreft, is het met
veel inspanning en overleg mogen gelukken de
periode, welke met clen naam „hongerwinter"
wordt gekarakteriseerd, door te komen.
Instellingen als de Gemeentelijke Centrale Keu
kens en later vooral ook het Inter-Kerkelijk Bureau
hebben, door de beschikbaarstelling van bereid
voedsel als bijvoeding voor het personeel, in be
langrijke mate ertoe bijgedragen, dat het personeel
in staat is geweest zijn taak te blijven vervullen.
Bovendien heeft het Inter-Kerkelijk Bureau, door
de beschikbaarstelling van belangrijke hoeveel
heden erwtenmeel, tarwebloem, kaas, boter, mar
garine, eieren en aardappelen, de ziekenhuisleiding
daadwerkelijk gesteund in haar moeilijkheden met
betrekking tot de oplossing van het voedselvraag
stuk.
Voorts moge niet onvermeld blijven, dat ook het
Nederlandsche Roode Kruis van zijn levensmid
delenvoorraden hoeveelheden aan de Gemeente
ziekenhuizen heeft afgestaan.
Verademing bracht vanzelfsprekend ook voor de
Gemeenteziekenhuizen de algemeene verbetering
van de voedselpositie na de bevrijding, waartoe
ook de schenkingen van het Zweedsche en Zwitser
sche Roode Kruis zoozeer hebben bijgedragen.
Dankbaar moge hierbij worden gememoreerd, dat
bij de verstrekking van wittebrood, waarmede de
bevolking door de zorgen '-van de Roode Kruis
instellingen toen enkele malen werd verblijd, de
Gemeenteziekenhuizen van het Aan- en Verkoop
bureau voor Akkerbouwproducten een speciale
machtiging verkregen om bij de daarin aangegeven
winkeliers, die met de uitreiking waren belast, de
na afloop van de distributie overgebleven brooden
in ontvangst te nemen.
Met groote erkentelijkheid moge verder gewag
worden gemaakt van de schenking van groote hoe
veelheden levensmiddelen door het Engelsche
Roode Kruis, w.o. melkpoeder, melk in blik, suiker,
cacao en koffie.
Talrijk zijn de besprekingen geweest, welke met
het oog op de brandstoffenvoorziening met de
leidende personen uit de Brandstoffencommissie
moesten worden gevoerd. De zorgwekkende brand
stoffenpositie maakte het noodzakelijk, dat de ver-
deeling van de beschikbare voorraden met de
uiterste zorg moest geschieden en gaf mede den
stoot tot de instelling van een .centrale ziekenhuis
keuken. Deze had ten doel de voedselbereiding
voor de hier ter stede gevestigde ziekeninrichtingen
zooveel mogelijk centraal te doen plaats hebben,
zulks ter besparing van brandstoffen en om te
voorkomen, dat de ziekeninrichtingen voor de
warme maaltijden op de Centrale Keukens zouden