42
il
dl
VERSLAG omtrent het lager onderwijs in de gemeente s-Gravenhage
over het jaar 1945.
I
achterstand in
van behoorlijk
INLEIDING.
Het ligt voor de hand, dat de zorgvolle omstan
digheden, welke ons volk gedurende den beruchten
winter 1944/1945 doormaakte, ook op het gebied
van het onderwijs in buitengewoon groote mate
hun ongunstigen invloed deden gelden.
De oorlogsuitputting, het voedsel-, kleeding- en
brandstoffengebrek en de dagelijksche zorgen om
daaraan eenigszins tegemoet te komen, alsmede
de daardoor alom onvermijdelijk optredende
arbeidsongeschiktheid en somtijds arbeidsonlust
waren oorzaak, dat gedurende de eerste vier
maanden van het jaar van geregeld onderwijs nage
noeg geen sprake kon zijn.
Hoewel ook zijzelve van die moeilijkheden
ruimschoots hun deel kregen, strekt het den leden
van het onderwijzend personeel tot eer, dat zij zich
desondanks tot het uiterste hebben ingespannen
om het onderwijs zoo goed mogelijk voortgang te
doen vinden.
Na het tijdstip der bevrijding kon uiteraard aan
vankelijk nog geen snelle terugkeer naar normale
toestanden worden verwacht. Eerst na den aanvang
van den nieuwen cursus nam dit herstel duidelijker
vorm aan.
Verder leden de gebouwen van de bijzondere
lagere scholen Julianastraat 7 (Lsd.), Burgemeester
Hovylaan 8/10 (Lsd.), Bisschopstraat 3 en Da-Costa-
straat 40/42 meer of minder belangrijke schade
door bominslag.
Vernieling door het publiek maakte de gebouwen
van de openbare voorbereidende scholen Ane-
moonstraat 186, Spilstraat 25 en Delagoastraat 34,
alsmede dat van de openbare b.l.o.-school Hoofts-
kade 194a, volkomen onbruikbaar.
Ten slotte werden de gebouwen van de openbare
lagere scholen Van-Nijenrodestraat 16, de bijzon
dere lagere scholen Utenbroekestraat 2 en Waals-
dorperweg 12, alsmede van de R.K. hoogere bur
gerschool en het gymnasium Oostduinlaan 50 in
beslag genomen voor legering van militairen.
Niet alleen moest voor de huisvesting van de
leerlingen der vorengenoemde scholen elders ruimte
worden gevonden, maar bovendien werd nog een
aantal schoolgebouwen in andere deelen der stad
in gebruik genomen als noodverblijf voor slacht
offers van de vermelde ramp; later voor gerepa-
trieerden, voor gezinnen van gedetineerden enz.
Voor dit doel werden de volgende schoolgebouwen
aan hun bestemming onttrokken: de openbare
scholen: Nijkerklaan 9 en 11, Escamplaan 65, Wou-
wermanstraat 7 en Vermeerstraat 56 en de bijzon
dere scholen: Nijkerklaan 7, Naarderstraat 102,
Saenredamstraat 4 en Van-Beyerenstraat 56/58.
Een en ander stelt in het licht, welke moeilijk
heden zich voordeden om het onderwijs op eenigs
zins bevredigende wijze voortgang te doen vinden.
In het bijzonder in het Zuiderparkkwartier met zijn
groot kindertal, waar tegenover de sterke uitbrei
ding der bevolking alreeds een
reserve-schoolruimte bestond, kon
onderwijs nauwelijks sprake zijn.
Het vrijgeven van tevoren geheel of gedeeltelijk
in beslag genomen schoolgebouwen anderzijds stond
met de verliezen aan onderwijsruimte in geenerlei
verhouding. Naar mate de bevolking langzamer
hand in het inmiddels voor bewoning vrijgegeven
zg. vestinggebied terugkeerde, werden de in dit
gebied gelegen schoolgebouwen weder in gebruik
genomen, hetgeen evenwel voorshands niet kon
strekken tot leniging van den in andere stadsdeelen
bestaanden nood, mede in verband met de sterke
bevolkingstoeneming.
Het volgende overzicht bevat een opgave om
trent de reden waarom en den omvang waarin op
31 December 1945 schoolruimte aan haar oorspron
kelijke bestemming was onttrokken.
ALGEMEENE OPMERKINGEN.
De voorziening in de huisvesting van de onder
wijsinrichtingen, welke tijdelijk of voorgoed de
beschikking over haar gebouwen hadden verloren,
en de verdere daarmede samenhangende verdeeling
van schoolruimte hebben in 1945, ook na de bevrij
ding van ons land, de voortdurende aandacht
gevraagd.
Het aantal in moeilijkheden verkeerende scholen
werd vergroot door de verwoesting of ernstige
beschadiging van vele gebouwen in het Bezuiden-
houtkwartier, ten gevolge van de ramp op 3 Maart
van dat jaar. Daarbij gingen 9 schoolgebouwen
geheel verloren, van de bijzondere scholen: Pau-
linastraat 4 (g.l.o. en u.l.o.), Mariastraat la (g.l.o.),
Mariastraat 2a (voorber.), Mariastraat 26 (voor;,
ber.), Louise-Henriëttestraat 10 (vakschool voor
meisjes), Louise-Henriëttestraat 11 (voorber.),
Louise-Henriëttestraat 27 (g.l.o. en u.l.o.), Carolina
van Nassaustraat 21 (voorber.) en de openbare
school VlietstraaJ 10 (voorber.). Bovendien werd
groote schade toegebracht aan de schoolge
bouwen Amalia van Solmsstraat 157 (g.l.o. en
u.l.o.), Koningin-Sophiestraat 24a (gTl.o.) en aan het
gebouw der hoogere burgerschool 3e Van-den-
Boschstraat 22.
