I
I!
I
J
I
I
I!
46
S
VERSLAG van het Archief der gemeente ’s-Gravenhage
over het jaar 1945.
J
van zijn te werk
hervatte begin
aan het per-
Toen op 5 Mei de vurig verlangde bevrijding van
ons vaderland te langen leste een feit was gewor
den, kon met groote dankbaarheid worden vast
gesteld, dat alle archieven en de bijbehoorende
verzamelingen volkomen ongeschonden waren ge
bleven en dat niets was verloren gegaan.
Het gebouw had vrij aanzienlijke glasschade op-
geloopen, die echter spoedig hersteld kon worden;
ernstiger was de vochtigheidstoestand, die door
geregeld stoken ten slotte ook zijn meest onrust
barend karakter verloor.
Dadelijk na de bevrijding werd een begin ge
maakt met de herplaatsing van de archieven en
overige verzamelingen in de door den archiefgids
aangegeven volgorde. In begin Augustus werden
daarop de 30 pakken met de merkwaardigste
stukken, die reeds op 28 Augustus 1939 naar de
kelders van het Gemeentemuseum en in 1942 van
daar naar die van het Algemeen Rijksarchief waren
overgebracht, teruggehaald. Zij bleken in zeer goe
den staat te verkeeren. In October kwamen in vele
vrachten ook het notarieel archief uit de Rijks-
schuilkelder in Heemskerk en de doop-, trouw- en
begraafboeken uil het kasteel „de Cannenburgh" te
Vaassen terug. De banden van verschillende nota-
rieele protocollen hadden door de transporten
nogal geleden; de uit Vaassen terugkeerende deelen
waren eenigszins vochtig. Gelukkig kon ter bin
derij voor herstel en drogen gezorgd worden. Op
24 October waren na bijna 6 jaren en 2 maanden
alle verzamelingen weer volledig bijeen.
Onmiddellijk na het einde van den oorlog werden
maatregelen genomen om zooveel mogelijk docu
menten betreffende 's-Gravenhage in oorlogtijd te
verkrijgen. Natuurlijk was in de oorlogsjaren reeds
clandestien zooveel als mogelijk bleek bijeenge
bracht. Maar nu kon ook openlijk om illegale
bladen, oorlogsfoto's enz. gevraagd worden en
reeds dadelijk werd veel ten geschenke ontvangen
en aangekocht. Dit deed het denkbeeld rijzen een
oorlogsverzameling te beginnen en deze had reeds
spoedig veel succes. Tallooze drukwerken, foto's
en zelfs kleine voorwerpen werden verkregen en
op den duur zal deze verzameling stellig tot iets
bijzonders uitgroeien.
Ook werd van Burgemeester en Wethouders de
opdracht ontvangen om in samenwerking met de
Vereeniging „Die Haghe" en het Gemeentelijk
Bureau voor Statistiek en Voorlichting een ge
schiedenis van 's-Gravenhage in oorlogstijd te
bewerken.
Aan al degenen, die in de oorlogsjaren toestem
ming hadden ontvangen hun archieven, oude boek
werken, teekeningen en zelfs antieke meubelen in
het archiefgebouw een zoo veilig mogelijke berg
plaats te verschaffen, werd verzocht hun eigen
dommen vóór 1 September terug te halen. Dit had
ten gevolge, dat in het najaar weer over alle ruimte
voor den eigen Dienst beschikt kon worden.
a. Personeel.
De administrateur, W. N. Arntzenius, werd na de
bevrijding met terugwerkende kracht tot 1 Januari
bevorderd tot hoofdcommies.
De wetenschappelijke assistent le klasse, A. J.
van Rossum du Chatel, werd op 21 Juni met onge
vraagd verlof gezonden, welke maatregel op 29
October werd opgeheven. Inmiddels was hem met
ingang van 15 November ontslag uit den Gemeente
dienst verleend.
De bediende W. Kunz keerde
stelling in Duitschland terug en
Augustus zijn werkzaamheden.
De heer W. Kroner was gedurende de laatste
maanden van het jaar weer in de gelegenheid zijn
gewaardeerde zorgen aan de Letterkundige Ver
zameling te wijden.
De conservator Mej. G. C. Telders herdacht op
9 Mei haar vijf en twintigjarige werkzaamheid bij
de Gemeente. Het haar uitgereikte diploma was
het eerste, dat na de bevrijding door het inmiddels
weer in functie getreden Gemeentebestuur werd
geteekend en dit verleende er natuurlijk bijzondere
waarde aan.
Met ingang van 1 November vroeg en verkreeg
A. H. Zaat eervol ontslag als crisisambtenaar. Zijn
heengaan werd betreurd, want hij heeft gedurende
ruim 4 jaren goed en nuttig werk ten behoeve van
den klapper op de doopen verricht. Op 31 Decem
ber verliet ook de crisisambtenaar A. B. Lintvelt
met eervol ontslag den Dienst. Hij heeft in totaal
8 jaren lang hier gewerkt, voornamelijk in de Pren-
tenverzameling en door zijn calligrafische be
kwaamheid heeft hij veel gedaan voor de uiterlijke
verzorging der verzamelingen.
Verscheidene ambtenaren moesten in de honger-
wintermaanden van begin 1945 langdurig met
ziekteverlof van het archief afwezig blijven.
Op het einde van het jaar werden twee volon
tairs, J. W. M. Klomp en J. W. van Zwieten, die
zich voor het examen van wetenschappelijk archief-
ambtenaar der 2e klasse wenschten te bekwamen,
gedurende eenige dagen in de week op het archief
te werk gesteld.
Van 9 Juli tot 10 September werd
soneel bonlooze bijvoeding verstrekt.
b. Toestand van het gebouw.
Het gebouw is in den loop der oorlogsjaren wel
zeer haveloos geworden. Lekken kwamen vele
voor, maar na de bevrijding was het spoedig weer
mogelijk hierin te voorzien.
De door de bom van 31 December 1944 ver
nielde ruiten, wier aantal in de eerste maanden
van 1945 door ontploffingen nog was toegenomen,
werden kort na de bevrijding vervangen met glas
uit onzen voorraad glasplaten, dat voor de tafels
en vitrines in de tentoonstellingszaal werd ge
bruikt.
