38
Bedrijfsarts (gezondheidsarts).
AFDELING VOLKSGEZONDHEID.
Stertteverhouding.
De sterfte in de Gemeente (543 129 inwoners op
1 Januari 1948) bedroeg in het afgelopen jaar
7 per 1 000 inwoners.
In 1948 overleden 318 zuigelingen te ’s-Graven-
hage en werden 12 648 kinderen geboren, zodat
de zuigelingensterfte in dat jaar 2,5 per 100
levend geborenen bedraagt.
dezer bedrijven werden door hem verricht. Ten
minste éénmaal per week bezocht hij de perso
neelschefs om moeilijkheden, althans problemen,
die zij met enig lid van het personeel hebben en
waaraan een medische, hygiënische of psycholo
gische kant is, met hen te bespreken. Deze be
sprekingen, die steeds in een sfeer van weder
zijds vertrouw-en plaats hadden, leidden vaak tot
gunstig resultaat. Ook de samenwerking met de
directeuren liet niets te wensen over. Op verzoek
van de directeur van de Gem. Reinigingsdienst
werd een onderzoek ingesteld naar het Co-ge-
halte in de lucht van de zg. testafdeling en in
het bloed van de daar w’erkende personen, waar
bij hij grote steun mocht ondervinden van Dr
Harders (Gemeente-apotheek). Het resultaat van
dit onderzoek was, dat er vaak te veel Co in de
inademingslucht was, wannéér kort na elkaar
benzinemotoren in deze afdeling hadden ge
draaid. Toch was het Co-gehalte in het bloed
niet alarmerend. De directeur besloot toch de
toestand te verbeteren en liet een afzuiging
aanbrengen, die thans op de uitlaat van alle
lopende motoren moet w'orden aangebracht. In
de Gasfabriek werd een onderzoek naar Co-hae-
moglobinegehalte ingesteld bij de arbeiders in
de zuiverkisten.2) In overleg met en met behulp
van de chemische ingenieur van de Gasfabriek,
Ir Sweep, kon het bloed kwantitatief op Co
w’orden onderzocht in het chemisch-laborato-
rium van de fabriek, waarvoor eerst een bezoek
w'erd gebracht aan de hoogovens (IJmuiden) en
aan de steenkolenmijnen in Limburg. Bij het
w erk op de Gasfabriek ondervond de bedrijfsarts
veel steun van de daar werkzame verpleger en
het e.h.b.o.-personeel.
nigheid niet te behandelen w’as, bleek 38 te be
dragen, een cijfer dat duidelijk aantoont, hoeveel
overleg en energie door de sehooltandartsen
wordt aangewend om tot een behandeling ook
van de onhandelbare kinderen te komen.
Het aantal vullingen bedroeg 16 953. Extrac
ties werden weinig verricht, t.w. uit het blijvend
gebit 207 en uit het melkgebit 789.
Nog steeds is aan de onregelmatige toestand
geen einde gekomen. Door het herhaaldelijk
wisselen van tandarts (militaire dienst, uitzen
ding naar Indonesië) wordt de animo niet groter
om een centrum in orde te houden. Zoals al meer
naar voren is gebracht, wordt het werk eerst
met enthousiasme verricht, indien men zijn re
sultaten van meer jaren kan waarnemen.
Nadat hij einde Januari 1948 zijn w’erk als
wijkarts had neergelegd, kon de bedrijfsarts
zich uitsluitend wijden aan de bedrijfsgenees
kunde. De cursus „bedrijfsgeneeskunde” in het
Instituut voor Praeventieve Geneeskunde, die
in October 1947 was begonnen en iedere Woens
dag de gehele dag gegeven w’erd en w’aarvan
door hem, ingevolge dezerzijds verzoek met toe
stemming van het College van Burgemeester en
Wethouders werd deelgenomen, w’erd het gehele
jaar 1948 voortgezet en steeds door hem gevolgd.
De cursus was zeer breed opgezet en heeft meer
dan alleen aan de verwachtingen beantwoord.
Behalve de zuivere medische vraagstukken,
waarmede de bedrijfsarts in zijn werk te maken
heeft, zoals praeventieve geneeskunde, bedrijfs-
en algemene hygiëne, arbeidsphysiologie, epide
miologie, toxicologie en parasitologie, w'erden
ook vakken gedoceerd, die hoew'el niet me
disch toch de belangstelling eisen van de be
drijfsartsen, zoals bijv, psychologie, sociologie,
arbeidswetgeving, sociale- en verzekeringswet-
geving, maatschappelijk w’erk, personeelszorg,
efficiency, ontwikkelingspsychologie alsmede
ten slotte statistica. Aan de cursisten was opge
dragen een verhandeling te schrijven over een
bedrijfsgeneeskundig onderwerp, waaraan door
hem gevolg werd gegeven door het indienen van
een artikel over „Medische aspecten van de ar
beid in zuiverkisten van gasfabrieken”.1) In
September nam de bedrijfsarts deel aan het 9de
Internationale Congres over bedrijfsgeneeskun
de, dat in Londen werd gehouden. De bedrijven,
waar in 1948 regelmatig spreekuur werd gehou
den waren: de Duinwaterleiding, de Gemeente
lijke Reinigingsdienst en het Gemeentelijk Gas
bedrijf. Regelmatig bezoek aan deze bedrijven
om een inzicht te krijgen, w’elk soort werk er
verricht wordt en hoe deze bedrijven werken,
had plaats. De keuringen van nieuw personeel
Ook nu weer een aanzienlijke vermindering
van het aantal besniettelijke ziekten, dat in 1944
met 8 510 gevallen het hoogste in de laatste tien
tallen jaren is geweest. Sinds 1944 neemt het
aantal besmettelijke ziekten ieder jaar belang
rijk af; het bedraagt in 1948 iets meer dan 1/9
van dat in 1944. Dit geldt hoofdzakelijk voor
diphtherie, in mindere mate voor roodvonk en
dysenterie.
VERSLAG VAN DE GEM. GENEESKUNDIGE EN GEZONDHEIDSDIENST.
12
O Dit artikel is in 1949 gepubliceerd in het Tijdschrift voor Sociale
Geneeskunde.
2) Zie artikel onder 1 vermeld.