37
18
korte ervaring met deze kleinere groepen opgedaan, zou
kunnen wijzen op een verbetering ten aanzien van het
verzuim der leerkrachten. Tot de grote vacantie waren
er onder het personeel zeer veel verzuimen, evenals ver
leden jaar, daarna zeer weinig. Dat dit alleen door de
kleinere groepen komt, is niet aan te nemen.
Het onderwijs in heilgymnastiek heeft evenals ver
leden jaar gunstige gevolgen voor de leerlingen; de
asthma valt minder op.
Als gevolg van het instellen van een vijfde groep, zal
in de naaste toekomst een lokaal moeten worden bijge
bouwd. Een ontwerp daarvoor is reeds gereed.
Verheugend mag worden genoemd, dat het personeel
zich meer en meer oriënteert in de moderne richting ten
aanzien van het onderwijs. Het leerplan werd gewijzigd
en bij dit onderwijs aangepast.
Ten slotte mag worden vermeld, dat aan de school
4 uur per dag een werkster is toegevoegd, een feit dat de
algemene hygiëne merkbaar ten goede is gekomen. De
schoolknecht was tot nu toe overbelast.
Nu wil het ongeluk, dat er nog meer kinderen zijn
met dezelfde klachten en afwijkingen, doch die minder
gemakkelijk te helpen zijn. Het gevolg is dan ook
geweest, dat er een grote vraag naar plaatsing is ont
staan voor kinderen, die algemene en nerveuze klachten
hebben, onverschillig hoe deze klachten zijn ontstaan.
Daarbij zijn dus kinderen, die goed zullen genezen,
maar daarbij zijn ook kinderen, die niet in de eerste
plaats lichamelijk zwak zijn, maar primair geestelijk ge
stoord, hetzij het zenuwgestel aangeboren afwijkingen
vertoont, die aanpassingsmoeilijkheden opleveren, het
zij een normaal, doch eventueel sensitief of zwak of
licht minderwaardig zenuwstelsel door milieufactoren
gezins- en schoolconflicten in de knoop raakt.
Lichamelijke zwakte kan de psyche merkbaar be
schadigen en psychische stoornissen kunnen duidelijke
lichamelijke zwaktetoestanden te voorschijn roepen.
Ook kunnen kinderen met psychische storingen min of
meer onbewust lichamelijke zwakte voorwenden. Er
is nu eenmaal een nauwe samenhang van en wissel
werking tussen de lichamelijke en geestelijke mens.
Er zijn dus kinderen die alleen maar lichamelijk
zwak zijn en niet of zo goed als niet geestelijk gestoord
en er zijn kinderen, die geestelijk gestoord zijn en daar
lichamelijk geen of zo goed als geen nadeel van onder
vinden.
Er zijn ook kinderen, die primair lichamelijk zwak
zijn en secundaire geestelijke stoornissen vertonen en
kinderen, die primair geestelijk gestoord zijn en secun
dair daaraan lichamelijke moeilijkheden krijgen.
Indien men deze rubrieken niet scherp onderscheidt
en daarvoor is dikwijls een diepgaand onderzoek, soms
zelfs voortgezette observatie nodig, krijgt men op de
buitenschool naast kinderen, die goed genezen ook kin
deren, die niet goed genezen willen.
Tot overmaat van ramp kan een kind, dat primair
geestelijk gestoord of minderwaardig is, ten offer vallen
aan een chronische ziekte (soms ook aan een acute ziek
te met hetzelfde gevolg) en lichamelijk zwak worden
(niet secundair).
Ten slotte zijn er kinderen, die noch lichamelijk noch
geestelijk gestoord rijn, maar een nerveuze constitutie
hebben en op een ongeschikt milieu reageren met ver
schijnselen, die de ouders voor nervositeit (lees: zenuw
zwakte) houden. Er ontstaan dan conflicten, die het
kind in een minder goede stemming brengen en tot
klachten aanleiding geven die evenwel niets te betekenen
hebben, omdat zij als een geheel begrijpelijke en min of
meer normale reactie op een ongeschikt milieu zijn te
beschouwen.
Al deze kinderen worden voor keuring aangeboden.
Het is niet altijd dadelijk duidelijk tot welke groep het
kind behoort. Wel is het zeker dat thans de groep van
het lichamelijk zwakke kind zonder geestelijke of milieu
stoornis, die genezing belet of bemoeilijkt, bijna schuil
gaat onder de andere groepen.
Vaak is het ook wel duidelijk dat een kind bepaalde
moeilijkheden oplevert, waarvoor de buitenschool niet
in de eerste plaats bedoeld is, zonder dat de plaatsing
kan worden geweigerd, omdat er geen andere manier is
Dr J. C. Streng bracht een rapport uit, bestemd voor
de Wethouder van Onderwijs en Kunstzaken, waarbij hij
zijn aandacht van het eerste begin af heeft toegespitst op
de efficientie-factor. Het is hem daarbij gebleken, dat
de buitenschool voor ziekelijke kinderen steeds zeer
goede resultaten boekt bij kinderen, die lijden aan
lichamelijke zwakte, zij het ten gevolge van een doorge
maakte ziekte (vooral bij tuberculose is de consolidatie
practisch 100 pCt.), zij het ten gevolge van ongunstige
materiële omstandigheden. Ook kan de buitenschool
goede resultaten boeken bij kinderen, die in onvoldoen
de algemene toestand verkeren ten gevolge van een on
voldoende voedselopneming, die reeds jarenlang heeft
bestaan en door opvoedingsfouten is veroorzaakt, wan
neer het tenminste lukt de ouders tot betere inzichten te
brengen en het kind zelf niet al te moeilijk is.
Al deze kinderen hebben algemene klachten, voor
namelijk over te snelle vermoeidheid. Zij zijn abnor
maal prikkelbaar en voelen zich niet gelukkig.
De buitenschool voor ziekelijke kinderen heeft ook
succes, hoewel niet altijd voor 100 pCt. zeker, bij kin
deren met nerveuze klachten, indien die klachten ver
oorzaakt worden door zenuwzwakte op organische bo
dem, welke zenuwzwakte dan dus in de grond een li
chamelijke zwakte is.
Ook deze kinderen vertonen dezelfde afwijkingen en
hebben dezelfde soort klachten. Het resultaat, dat bij
bovengenoemde groepen van kinderen wordt behaald,
indien zij, hetgeen door steeds doelbewust is nagestreefd,
goed zijn uitgezocht, is zo opmerkelijk, dat het aan
ouders en huisartsen (die van alle keuringen een doorslag
ontvangen) niet ontgaat, zelfs niet aan het onderwijzend
personeel, dat heel in het algemeen nog al eens pas
voor een buitenschool voelt, als een leerling niet gemak
kelijk te handhaven is.
VERSLAG VAN DE GEM. GENEESKUNDIGE EN GEZONDHEIDSDIENST.
Samenvatting van de ervaringen van de leider van
de afdeling Kinderbescherming, opgedaan bij hel
werk op de buitenscholen.