21
f
I
I
over het ver-
intraveneuze
2
de ziekenhuizen en de behandeling van speciale bio
chemische problemen voor de artsen, niet te zeer in het
gedrang komt.
Om al het werk in een zo dynamisch bedrijf als de
Gemeenteapotheek goed te laten verlopen, heeft men
nodig: goed personeel, een goede huisvesting en een
goede organisatie.
Wat het personeel betreft kan dankbaar vastgesteld
worden, dat het ook in het afgelopen jaar goed en vol
toewijding heeft gewerkt.
De huisvesting is aanzienlijk verbeterd door het
ingebruiknemen van een nabijgelegen pand voor het
administratieve apparaat. De vrijgekomen ruimte in
het hoofdgebouw gaf mogelijkheid om de pharmaceu-
tische afdelingen en de laboratoria iets beter te huis
vesten, ook al laten ruimte en indeling niet toe om tot
een organisch en voldoend efficient geheel te komen.
Wat het derde punt, de organisatie, betreft: bij het
groeien van het bedrijf en het meer complex worden van
de structuur neemt het aantal organisatorische pro
blemen vanzelfsprekend toe. Op dit terrein zal nog
veel verricht moeten worden. Ter nadere bestudering
van de vraagstukken op dit gebied namen de directeur
en het hoofd van de afdeling fabricage deel aan een
cursus „bedrijfsorganisatie voor hoger leidinggevend
personeel", georganiseerd door het Nederlands Insti
tuut voor Efficiency.
De werkzaamheden in het kader van de Gas- en
radiatiedienst van de Bescherming Bevolking in de
A-kring ’s-Gravenhage, Voorburg en Rijswijk bleven
in het verslagjaar nog van beperkte omvang.
Een groot aantal cursusavonden werd gegeven ter
algemene oriëntering van B.B.-medewerkers op het
gebied van de chemische oorlogsvoering en de atoom
oorlog.
Aan de landelijke organisatie Bescherming Bevol
king werd wederom een aantal adviezen gegeven ten
aanzien van de keuze, aanschaffing en het beheer van
genees- en verbandmiddelen en medisch instrumen
tarium.
Op het in Mei te Amsterdam door de Nederlandse
Stichting tot bevordering der chirurgische Wetenschap
pen georganiseerd landelijk symposion over de genees
kundige zorg in oorlogstijd en bij rampen hield de
directeur een voordracht over „Het geneesmiddel in
tijden van nood”.
Tevens werd onder de titel „Materia Medica Minimalis”
een overzicht uitgewerkt (om als bijlage op te nemen in
het symposionverslag) van wat in oorlogstijd aan ge
neesmiddelen in een ziekenhuis minimaal aanwezig
zal dienen te zijn om in de wezenlijke behoefte op
pharmacotherapeutisch gebied te kunnen voorzien.
De werkzaamheden voor het Nederlandsche Roode
Kruis beperkten zich tot het gereedmaken van kleine
zendingen voor incidentele hulpverlening en het samen
stellen van meer omvangrijke zendingen genees- en
verbandmiddelen (resp. van 225 en 1 415 kg) voor hulp
verlening aan de slachtoffers van de cycloon „Hazel”
in Haïti en van een ramp in Iran.
De omvang der verstrekkingen voor
vloeistoftherapie, omvattende de flessen met zure-glu-
cose-citraat-oplossing voor bloedtransfusie, de bioed-
Vervangingsmiddelen (vnl. dextran), de gewone
infusievloeistoffen (zoals physiologische zoutoplossing,
Ringers vloeistof en glucose- resp. glucose-natrium-
chloride-oplossingen) en de infusie-apparatuur (zoals
drienaaldsystemen voor het afnemen van bloed en toe-
dieningssystemen voor infusievloeistoffen) nam in 1954
wederom aanzienlijk toe.
De kosten van dit ene onderdeel der pharmacothe-
rapie waren niet minder dan 91.000, dit is 9% van
het totaal bedrag voor geneesmiddelen.
Tenslotte moge nog gewezen worden op de sterk
toegenomen werkzaamheden der medisch-chemische
afdeling. Het aantal onderzoekingen voor de zieken
huizen op het gebied van de meer ingewikkelde klinisch-
chemische bepalingen nam met 50% toe. In het bij
zonder de veelvuldige kalium- en natriumbepalingen
en het electrophoretisch onderzoek van serum-eiwitten
vergden veel tijd. Er zal voor gewaakt dienen te worden,
dat door een al te grote belasting met routine-onder-
zoekingen de belangrijke functie van het laboratorium
als adviesinstelling voor de afdelingslaboratoria vari
Van de overige bijzonder dure geneesmiddelen die
nen nog een drietal speciaal vermeld te worden.
Het p.aminosalicylzuur (p.a.s.), waarvan het ver
bruik ook dit jaar constant bleef (476 kg), maar dat
nog verder in prijs daalde, vergde ditmaal slechts een
bedrag van ƒ3.100 tegenover 12.000 in 1953.
Van cortison nam het verbruik ook dit jaar weer
aanzienlijk toe: er werd 310 gm gebruikt tegenover
187 gm in 1953; doordat het praeparaat dit jaar in
de eigen fabrieksafdeling verwerkt kon worden, bleven
de kosten echter beperkt tot een bedrag van f 9.700
(v.j. ƒ7.000).
Ook cortrophine (A.C.T.H.) werd in enigszins gro
tere hoeveelheid gebruikt (161 gm tegenover 136 gm
in 1953); door prijsdaling verminderden evenwel de
kosten van 26.€K>0 tot ƒ23.900.
De bovengenoemde tien geneesmiddelen vertegen
woordigen te zamen een bedrag van 462.400 (v.j.
f 469.000). dit is 43,1 (v.j. 42,5%) van de totale post
aankoop-geneesmiddelen, ten bedrage van 1.073.300.
Enkele radio-actieve geneesmiddelen, die sedert 1952
regelmatig, zowel voor therapeutische als diagnostische
doeleinden worden verstrekt, werden ook in het afge
lopen jaar in vrijwel gelijke hoeveelheden afgeleverd
met uitzondering van radio-actief jodium, waarvan
een drievoudige hoeveelheid werd verbruikt. Te zamen
werd voor een bedrag van 6.800 beschikbaar gesteld.
Onderstaande tabel geeft een overzicht
bruik in de laatste 3 jaren.
VERSLAG GEMEENTEAPOTHEEK.
95
1953.
1 553
230
147
40
65
1954.
1 070 millicurie
665
168
I
K:
Goud 1,8
Jood 131
Phospor 32
Radon
Uzer
1952.
420
293
80
120
