17
een beeld van deze
Wat de
1
GEMEENTEAPOTHEEK VAN 'S-GRAVENHAGE.
VERSLAG OVER HET JAAR 1955.
1941
1942
1943
1944
1945
1946
1947
1948
1949
1950
1951
1952
1953
1954
1955
69
70
72
89
77
103
127
142
164
158
169
179
184
192
195
61
61
65
77
64
90
92
103
116
103
110
120
127
135
137
kosten per verpleegdag betreft, is er een
zekere stabilisatie ingetreden, terwijl ook het aan
deel van de nieuwe dure geneesmiddelen (antibiotica,
hormonen e.d.) in verhouding tot de totaalkosten vrij
wel ongewijzigd is gebleven.
Het penicillineverbruik nam nog weer vrij aanzien
lijk toe, evenals het gebruik van erythromycine, een
antibioticum dat voor de behandeling van tegen peni
cilline resistente staphylococcen van groot belang is.
Het verbruik van de overige antibiotica, alsmede
van p. aminosalicylzuur (p.a.s.) en cortison bleef vrij
wel gelijk, terwijl het corticotropine (A.C.T.H.)-ver-
bruik aanmerkelijk daalde.
De tabel op blz. 2 geeft een indruk van de ver
bruiken van deze bijzondere geneesmiddelen gedu
rende de laatste jaren, alsmede van de geldswaarde
en het kostenpercentage als onderdeel van de totale
aankoopwaarde der afgeleverde geneesmiddelen.
eigen penicilline-depot-preparaat en van een eigen
oxytetracycline (terramycine) preparaat voor intrave
neuze injectie.
Gaan wij op de cijfers zelf nog een ogenblik nader
in, dan blijkt het aantal recepten in het verslagjaar
toegenomen te zijn van 1 545 000 tot 1 647 000, d.i.
met ongeveer 6,5 Voor een deel houdt dit ver
band met het na de alastrimepidemie in 1954
weer op peil gekomen aantal verpleegdagen, voor een
deel met enkele bijzondere leveranties aan het Ne-
derlandsche Roode Kruis, maar ook met de steeds
meer intensieve farmacotherapie, die de moderne
geneeskunde vraagt.
Reeds in het vorig jaarverslag is er op gewezen,
hoe in de loop van een tiental jaren het aantal recep
ten per verpleegdag bijna is verdubbeld, een tendens
die zich ook in 1955 voortzette.
Onderstaand overzicht geeft
ontwikkeling.
Inleiding.
Indien men de jaarcijfers, zoals deze in de vol
gende afdelingsverslagen zijn samengevat, oppervlak
kig bekijkt, zou men geneigd zijn tot de conclusie te
komen, dat het jaar 1955 een zeker statisch verloop
heeft gehad. Toch is dit maar ogenschijnlijk het geval
geweest. Weliswaar zijn de totaalcijfers van produk-
tie en aflevering nagenoeg gelijk aan wat in 1954
werd verricht, maar dat wil nog niet zeggen, dat wat
er bereid en afgeleverd werd in het verslagjaar ook
gelijk was aan hetgeen in 1954 voor de ziekenhuis
patiënten werd gereed gemaakt.
Telkens weer in deze jaren na de tweede wereld
oorlog wordt men getroffen door de vele veranderin
gen in de medicamenteuze behandeling. Van jaar tot
jaar komen er luide aangekondigd nieuwe ge
neesmiddelen bij, maar ook verdwijnen er elk jaar
weer vele met stille trom.
Merkwaardig is, dat deze snelle wisseling van pre
paraten vooral merkbaar is in de sector van de
nieuwe” geneesmiddelen, terwijl een aantal oude be
proefde middelen van 25 en meer jaar her onaan
getast stand houdt.
De gevolgen van deze snelle wisseling in de far
macotherapie zijn voor een bedrijf als de Gemeente-
apotheek, dat zoveel mogelijk ook de bereiding van
de nieuwe geneesmiddelen in eigen hand wil houden,
zeer groot.
Alvorens een nieuwe stof op verantwoorde wijze
in een voor toediening gereed geneesmiddel is omge
zet, is er in de meeste gevallen veel voorbereidend
werk verricht. De afdeling inkoop steekt zijn voel
horens uit om na te gaan waar ter wereld een nieuwe
stof zonder aantasting van patentrechten (een
studie op zich zelf!) kan worden aangekocht; het
farmaceutisch laboratorium moet aan de hand van
literatuurstudies en soms met uitwerking van eigen
methodieken een onderzoekschema opstellen, opdat
de nieuwe stof in het centrale laboratorium aan de
noodzakelijke keuring kan worden onderworpen; de
fabricage-afdeling moet bereidingsvoorschriften uit
werken, rekening houdende met de speciale eisen die
enerzijds de stof zelf (in het bijzonder ten aanzien van
de houdbaarheid) en anderzijds de kliniek stellen
(bijzondere tabletten, injecties, preparaten met ver
lengde werking e.d.). Tenslotte volgen dan nog de
problemen van de juiste verpakking, benaming en de
voorlichting van artsen en verplegend personeel.
Zo brengt elk nieuw geneesmiddel vele problemen
met zich mede, die intensieve aandacht vragen en
vaak veel zorgen geven, iets wat in cijfermateriaal nu
eenmaal niet is uit te drukken. Als voorbeeld moge
hier melding worden gemaakt van de uitvoerige en
succesvolle studies die door het hoofd van de afde
ling fabricage, Dr. Berg, werden gemaakt van de
problemen samenhangende met de bereiding van een
BIJLAGE
Aantal recepten
van een groot zieken
huis per 100
verpleegdagen.
Gemiddeld aantal
recepten (over alle
ziekenhuizen en
klinieken) per 100
verpleegdagen.